"بن ساي" آميزه اي از هنر و باغباني (POST 90)

مقدمه:بن ساي مجموعه اي از باغباني و هنر است كه به واسطه آن گياه با يك تغيير شكل تحميل شده به يك مجسمه زنده تبديل مي شود. هنرمند با استفاده از مفاد زيبايي، وهمي از طبيعت را در غالب شكل مينياتوري پديد ميآورد. بنساي يك آرايش غيرطبيعي نيست بلكه در قالب يك تغيير شكل ساده، طبيعت اصلي را ذهن آدمي تداعي ميكند.بن ساي در اصل واژهاي ژاپني و به معني كاشت گياهان در گلدانهاي كم عمق است . به اين ترتيب كه گياه در گلدانهايي كم عمق با خاك كم و در شرايط محدود كننده از نظر رشد قرار ميگيرد و با آرايش زيبا وتربيت صحيح به درختي مسن ولي كوچك تبديل مي شود. براي تحقق اين هدف تمام قسمتهاي گياه اعم از ريشه ها، تنه، شاخه ها، ميوه ها و گلها حايز اهميت هستند.ريشه ها:ريشه هاي گياه بنساي شده، در عين استحكام، سلامت و گستردگي، بايد ظاهري كهن به درخت ببخشند. درروشهاي متقارن، نامتقارن و اريب، ريشه ها در تمام جهات گسترده شده اند. اما در روشهاي بادزده، صخره،رويشي و .... ريشه ها غالباً در جهت خلاف انحناي تنه گسترده شده اند. تا بدين ترتيب به گياه ظاهري متقارن ببخشند. تعدادي ازريشه ها روي خاك قرار داده ميشوند تا قدمت درخت را از نظر ظاهري افزايش دهند و تصور فرسايش خاك را در سالهاي گذشته در ذهن القا كنند. براي تحقق اين مهم، در زمان انتقال گياه به گلدان بزرگتر، تعدادي از ريشه ها را روي خاك قرار مي دهند و روي آنها را با خزه اسفاگنوم و مقدار كمي خاك مي پوشانند. در طي آبياري هاي مكرر، اين پوشش نازك، از بين ميرود و پوست ريشه در معرض نور خورشيد، سخت ميشود و بدين ترتيب هدف ما در القاي تصور كهن بودن گياه تحقق مي آيد.براي تشكيل ريشه هاي جديد در جهت مناسب، مي توان ريشه را تا لايه كامبيوم خراش داد و روي آن را با خاك و خزه پوشاند. بعد از چند هفته، در محل زخم ريشه هاي جديدي ايجاد ميشود.تنه:گرچه همه قسمت هاي گياه بن ساي شده مهم است ، اما تنه گياه اولين قسمتي است كه توجه ناظر را به خود جلب ميكند .تنه بن ساي بايد پوستي ضخيم ، يك پارچه و تودرتو داشته باشد . تنه بايد به گونه اي باشد كه هرچه به راس نزديك ميشود ضخامت آن كمتر شود . روي يك تنه خوب نبايد آثار زخم ناشي از سيم پيچي ديده شود . شاخه ها:گياهان در طبيعت ممكن است شاخه هاي در هم پيچيده داشته باشند . ولي در بن ساي با سيم پيچي ، شاخه ها را به گونه اي تربيت مي كنند ، كه گياه زيبا جلوه كند . معمولاً شاخه ها از نظر قطر و طول تفاوت دارند . شاخه هاي پايين تر ضخيم تر و بلندتر هستند و بخوبي در همه جهات گسترده مي شوند . شكل هر شاخه به تنهايي نيز مد نظر است . در هنر بن ساي بسياري از شاخه هاي گياه مطلوب به نظر نمي رسد . از اين رو اين شاخه ها را قطع مي كنند . برگها: در يك بن ساي خوب برگ ها سبز ، متراكم و كوچك است . گياهاني كه برگهاي بزرگ دارند يا تعداد برگ آنها كم است ،براي بن ساي مناسب نيستند . گياهاني كه برگ هاي كمي دارند ،درختي خزان كرده را تداعي مي كنند . برگ هاي بزرگ نيز نسبت به اندازه كلي درخت بن ساي شده، نامتناسب به نظر مي رسند، براي آن كه اندازه برگها كوچك شود ، از روش بيبرگي يا هرس برگ استفاده مي كنند. اين روش در كاهش اندازه برگ موثر است ولي در تغيير اندازه گلها و ميوه ها زياد مورد توجه نيست.راس ساقه:تنه به تدريج باريك مي شود ، تا در انتها به راس منتهي شود. هرگاه به ارتفا‎ع كمتري نياز باشد، مي توان راس آن را قطع كرد و شاخه پايينتر از راس را كه در راستاي تنه است يا زاويه كمي با راستاي تنه دارد ،به عنوان راس انتخاب و باپيچيدن سيم آن را تربيت كرد. در هر حال درخت بنساي شده بايد داراي راس باشد.پشت و روي يك بن ساي:بنساي را نبايد به صورت يك گياه طبيعي در گلدان رها كرد. بلكه بايد آن را طبق طرح مورد نظر كاشت و تربيت كرد. بنساي بايد در نظر يك ناظر به خوبي جلوه گري كرده و قسمت جلو و پشت آن با هم فرق كند. كاملترين قسمت، قسمت جلو است . برآمدگي تنه نبايد در جلو قرار گيرد.انتهاي تنه بايد قابل رويت بوده و تنه در يك طرف انحنا داشته باشد. نوك ساقه يا راس در قسمت جلو بايد به طرف ناظر باشد.در قسمت جلو نبايد شاخهها درهم پيچيده باشند. همچنين نبايد به طرف جلو رشد كنند و بايد تمام شاخه ها به وضوح قابل ديد باشند. قسمت پشت ، عمق مشخص و ديدگاه سه بعدي به گياه مي دهد، لذا يك يا دو شاخه در اين قسمت تعبيه مي گردد.طرق مختلف پرورش بن سايپرورش نهالي1- مابوري يا پرورش نهالي كه از طبيعت گرفته مي شود.2- پرورش نهالي كه از طريق خوابانيدن به وجود مي آيد.3-پرورش نهالي كه از طريق جدا كردن به وجود مي آيد.4- پرورش نهالي كه از قلمه زدن به وجود مي آيد.5- پرورش نهالي كه از طريق پيوند زدن به وجود مي آيد.6- پرورش نهالي كه از طريق كاشت بذر به وجود ميآيد.7- پرورش نشا كه از يك خزانه فراهم شده است .مشهورترين بنساهاي ژاپني به همين طريق پرورش يافته اند. نهالي كه در طبيعت به دليل شرايط نامناسب رشد، خود به خود كوتاه و كوچك مانده است ، براي مبدل شدن به يك بنساي زيبا تنها احتياج به يك تربيت صحيح دارد.گياهاني نظير كاج سياه ژاپني ، كاج قرمز ژاپني ، كاج سوزني ، عرعر و ... را ميتوان از اين طريق بنساي نمود.مزيت اين روش ، صرفه جويي در وقت است . زيرا براي تهيه بنساي از طريق كشت بذر، حداقل به 5 الي 10 سال زمان نياز داريم. در ژاپن گياهاني را كه با توجه به خصوصيات بنساي از طبيعت جمع آوري ميكنند، «آراكي» مي نامند. بسياري از گياهاني كه در صخره ها و كوهستانهاي مناطق گرمسيري و معتدل در شكاف صخره ها رشد كرده اند ، به علت شرايط خاص موجود در منطقه و محيط كشت، خود به خود بنساي و تبديل به درختاني مسن، با ارتفاع كم شده اند.خصوصيات آراكي:گياهي كه از طبيعت انتخاب وجمع آوري مي شود مي بايستي واجد خصوصيات زير باشد: - در عين كامل بودن به اندازه كافي كوچك باشد تا در گلدان كم عمق و كوچك جاي گيرد.- ريشه هاي قوي و گسترده داشته باشد.- شاخه ها بايد به نحو مطلوب ، بسته به شيوه بنساي مورد نظر، آراسته باشند.- شاخه ها بايد به نحو زيبا و دلپذيري در اطراف تنه اصلي پراكنده شده باشند.البته اگر شيوه بنساي مورد نظر روش نردباني باشداين خصوصيت مورد توجه قرار نمي گيرد.- به اندازه كافي سرزنده ، شاداب ، سالم و قوي به نظر برسد، تا نياز به مراقبت و نگهداري ويژه نداشته باشد.- ارتفاع زيادي نداشته باشد.- گياه انتخابي بايد از نوع درختاني باشد كه طول عمر زيادي دارند.بعد از انتخاب آراكي دورتا دور گياه را خالي كرده و گياه را سالم و بارعايت نكات باغباني از محل رويش خارج ميكنند.و با حصير يا گوني دورتادور ريشه را ميپوشانند. سپس با نخ و سيم، گوني يا حصير را مي بندند. قطع ريشه ها تا يك فاصله معيني از تنه، ضروري است. روش برش بايد به صورت مورب باشد. گياه را بعد از انتقال به گلخانه، در گلداني مي كارند. ته گلدان شن درشت، سپس يك لايه خاك و شن و پس از آن يك لايه ماسه و كود حيواني و بعد شن شسته شده،ريخته ميشود.گياه بعد از ترميم، آماده بنساي و تربيت مخصوص شيوه مورد نظر است.چند تذكر در اين مورد ضروري به نظر ميرسد:1- نبايد گياه را در معرض باد قرار داد.2- خاك اطراف گياه نبايد خشك شود.3- در 2 روز اول نبايد گياه در معرض نور مستقيم قرار گيرد، ,مگر آن كه نور تنها به گلدان گياه بتابد.4- به گياهي كه كاملا ريشه نگرفته نبايد زياد كود داد.5- در صورتي كه گياه جوانه هاي متعددي توليد كرد، با توجه به شيوه بنساي انتخابي، جوانه هاي مناسب را نگه داشت و از توليد شاخه توسط بقيه جوانه ها جلوگيري كرد.6- پس ازآن كه گياه كاملا شكل گرفت، ميتوان آن را به گلدان زيباتري منتقل كرد.اين عمل بايد در ماه فروردين و ارديبهشت صورت گيرد.پرورش به طريق خوابانيدن :دومين روش آسان پرورش بنساي، روش خوابانيدن است . درختاني براي اين روش مناسب هستند كه بتوانند از طريق تنه يا شاخه، ريشه توليد كنند. براي نمونه ميتوان از درختاني نظير انار، افرا، نارون و يا صنوبر نام برد. درابتدا شاخهاي را كه جلوه مناسبي براي ايجاد يك بنساي دارد، انتخاب و قسمتي از شاخه را حلقه برداري ميكنند. سپس آن را با اسفنج يا خزه اسفاگنوم مي پوشانند . و اطراف آن را با پلاستيك مسدود ميكنند. بعد از يكي از دو سال ميتوان ساقه را قطع كرد و قسمت مورد نظر را به گلدان منتقل كرد. پس از آن روشهاي تربيتي و سيم پيچي آغاز ميشود.ساير روشهابراي بنساي كردن گياه از روشهاي ديگري مانند پيوند زدن نيز استفاده ميشود. در اين روش از گياهاني كه به شرايط محدود بنساي، مقاوم هستند، به عنوان پايه استفاده ميشود. پيوند آن نيز از نوع زينتي است.شيوه هاي بنساي: درختان در طبيعت در شرايط و موقعيت مختلفي رشد ميكنند. بعضي از آنها عوامل رشد مناسب را در اختيار دارند در حالي كه برخي از گياهان در كوهستانها و مناطق شيبدار يا در كنار دريا و بادهاي تند رشد ميكنند. به همين دليل مجبورند در برابر اين عوامل نامساعد مقاومت كنند. اين مبارزه، باعث تغيير شكل در گياه ميشود و شكلهاي گوناگوني كه غيرقابل شمارش هستند؛ پديد مي آيد. در يك بنساي خوب، سعي ميشودكه از اشكال اصلي كه در طبيعت وجود دارد تقليد شود. براي انتخاب شيوه بنساي آگاهي از طبقه بندي آنها ضروري است.بنسايهايي كه زير 15 سانتيمتر ارتفاع دارند بنساي مينياتوري ناميده ميشود.بن ساي كوچك 15 تا 32 سانتيمتر ؛ بن ساي متوسط 32 تا 60 سانتيمتر و بن ساي بزرگ بيش از 60 سانتيمتر ارتفاع دارند . اندازه يك بن ساي بايد با اندازه يك درخت روييده شده در طبيعت متناسب باشد . براي مثال بوته هايي مانند رزهاي پا كوتاه يا شاه پسند درختي ؛ وقتي به رشد كامل مي رسند 5/0 تا 2 متر ارتفاع دارند . بنابراين براي بن ساهاي مينياتوري يا كوچك متناسب هستند . درختاني كه در طبيعت ارتفاع آنها به 2 تا 4 متر مي رسد ؛ مثل ختمي درختي براي بن ساهاي متوسط مناسب هستند . درختاني كه تا ارتفاع زيادي رشد مي كنند مثل چنار ؛ كاج ها و .......... براي بن ساهاي بزرگ مناسب هستند .روش تربيت بن ساي ساقهراست متقارن: در اين روش درخت در يك مسير مستقيم رشد مي كند . ريشه ها نيز در همه جهات عمود بر ساقه گسترده شده اند . در اين روش ، درخت را به گونه اي تربيت مي كنند كه درختي رشد كرده در شرايط كاملاً مناسب و طبيعي ، در ذهن تداعي شود . براي ايجاد شكل ساقه راست متقارن ، بايد پايين ترين شاخه را در حدود يك سوم ارتفاع تنه حفظ كرد و با سيم پيچي مانع حركت آن به سمت جلو شود. آشفتگي شاخه ها باعث پنهان شدن قسمت عقبي و پشت درخت ميشود. تعيين اولين شاخه مهم است زيرا موقعيت شاخه دوم با توجه به شاخه اول معين ميشود. دومين شاخه بلند در قسمت ديگر وكمي بالاتر باشد. اين شاخه بايد كمي به قسمت پشت متمايل باشدو به گونهاي پرورش داده شود، كه مقداري از قسمت زير شاخه در ديد ناظر قرار گيرد. اين شاخه به تاج درخت عمق ميبخشد. سومين شاخه در قسمت عقب و كمي بالاتر از دومين شاخه قرار ميگيرد. چهارمين شاخه در راستاي دومين شاخه است. شاخه هاي ديگر نيز به همين ترتيب و به صورت متناوب قرار خواهند گرفت. شاخه ها نبايد در ديد ناظر بالاي سر يكديگر قرار گيرند زيرا در اين صورت به يك ميزان از نور خورشيد و جريان هوا، بهره مند نخواهند شد.روش ساقه راست نامتقارن :در اين روش، مانند روش متقارن، درخت رو به بالا رشد ميكند ولي تنه داراي انحناهاي بسيار زيبايي است. انحناها بيشتر به صورت زيگزاگ است. اما شاخه ها وضعيتي مشابه با روش متقارن دارند. در اين روش راس ساقه اندكي به يك طرف كج شده است.روش اريب :اين روش بسيار آسان است و براي افراد مبتدي در نظر گرفته ميشود، در زماني كوتاه نيز ميتوان آن را ايجاد كرد. در اين روش تنه درخت با انحنايي حدود 45 درجه به طرف راست يا چپ متمايل ميشود. بدين ترتيب تنه ابتدا به يك طرف مايل شده و دوباره بعد از طي فاصله كوتاه درمسير اولي قرار ميگيرد. اولين شاخه، قوي و نيرومند است و در مكاني كه انحناي تنه شروع ميشود، واقع شده است. اين شاخه يا به صورت افقي گسترده ميشوديا روبه بالا متمايل ميگردد و بيشترين نور را دريافت ميكند. روش تنه كج، درختي را درذهن القا ميكند كه در اثر نيروهاي طبيعي، به اين شكل درآمده است.گستردگي ريشه بيشتر در خلاف انحناي تنه است. اين روش خلق يك بنساي و يك نمونه جالب را براي هنرمندان امكانپذير مي سازد.روش بادزده: در روش بادزده، يك بنساي را بايد آن گونه شكل داد كه همانند يك درخت يا گروهي از درختان باشد كه در يك مكان بادخيز يا در مجاور ساحل يا در نوك تپه رشد كرده اند.در اين روش تنه مستقيم است، ولي با زمين زاويه ميسازد( عمود بر زمين نيست). زاويه خط تنه از راستاي شاقولي حدود 45 درجه است. راس ساقه نيز در مسيرخميدگي است. شاخه ها بايد همچنان به صورت افقي حفظ شوند. خميدگي درخت و وضع شاخه ها، اين تصور را درذهن ناظر القا ميكند كه درخت در پيكاري طولاني با بادهاي شديد است.روش نردباني :اين روش، كه بسيار ساده است، براي بنساي كردن گياهاني كه از طريق خوابانيدن ريشهدار شدهاند. استفاده ميشود. اين گياهان را به گونهاي تربيت ميكنند كه تمام شاخه هاي آنها در يك جهت قرار گيرند. سپس تنه گياه را به صورت افقي، به طوري كه شاخه ها رو به بالا قرار گيرند، دريك ظرف قرار ميدهند و روي آن خاك مي ريزند. براي تسريع ريشه زدايي، در زير هر شاخه قسمتي از تنه را زخمي ميكنند.ميتوان بين شاخه ها قطعات سنگ قرار داد تا بنساي نماي كوهستاني به خود بگيرد. بدين ترتيب سيماي يك جنگل در ذهن القا ميشود.

منبع : Parsifa.com

مختصری بر کشاورزی در ایران (POST 89)

ايران بدليل مساحت فراوان، الگوهای متنوع زمين شناختی و سطح ارتفاع آن از دريا دارای گونه های بشدت متفاوت آب و هوائی است و به همين دليل فراورده های کشاورزی مناطق مختلف آن به شرايط آب و هوائی بستگی دارد. در جريان برنامه اول توسعه ۴/۲ميليارد دلار در بخش کشاورزی سرمايه گذاری شد. کشاورزی ايران در سالهای ۱۹۹۶ و ۱۹۹۷ به ترتيب ۱ و ۴/۵ درصد رشد داشت. ارزش ناخالص فراورده های کشاورزی در سال ۱۹۹۷ به ۲۵ ميليارد دلار رسيد در حاليکه ۲۸ درصد نيروی کار کشور در بخش کشاورزی شاغلند، محصولات آن تنها ۳۰ درصد صادرات غير نفتی ايران را تشکيل می دهد. بر اساس گزارش وزارت کشاورزی ۲۳۷ کارخانه فرآوری مواد غذائی با ظرفيت سالانه ۱/۵ ميليون تن شروع به کار خواهد کرد.

خرما محصول اصلی کشاورزی در مناطق جنوبی ايران است که آب و هوائی بسيار گرم دارد. خرمای ايران در جهان شناخته شده است. اين ميوه يکی از محصولات صادراتی ايران است که در کشورهای همسايه از جمله روسيه و همچنين کشورهای اروپائی مشتری فراوان دارد.

گفته ميشود مردم عصر حجر در سرزمينی که امروزه ايران می خوانيم و مرکز امپراطوری ايران بوده است، پسته مصرف می کرده اند. در تاريخ آمده که ملکه بلقيس سبا با نمونه ی اعلی پسته از مهمانان دربارش پذيرائی می کرد. بهترين نوع پسته در آن زمان در انحصار مطلق خانواده سلطنتی بود. در حال حاضر ايران بيش از هر کشور ديگر در جهان پسته توليد و صادر ميکند.

زعفران مهمترين محصول کشاورزی ايران است که بسيار خوش طعم، گران قيمت و در دنيا بی نظير است. استان خراسان در شمال شرقی کشور مهمترين توليد کننده زعفران است و به طوری که برای نمونه در سال ۱۹۹۹، ۶۹ تن زعفران به ارزش تقريبی ۲۷/۸ ميليون دلار از اين استان به خارج از کشور صادر شده است. در خراسان بيش از ۱۲۰ نوع زعفران با رنگ و بوی متفاوت يافت می شود.

منبع : Farhangsara.com

سن گندم خطرناکترین آفت گندم در ایران (POST 88)

مقدمه :

در رد پای سوابق تاریخی ونیز از منظر اهمیت اقتصادی دو آفت ملخ و سن گندم در مملکت ما همیشه مطرح بوده وقدیمی ترین نوشته ها از خسارتهای جدی این دو که گاه در مناطقی در حد قحطی میرسیده در دست است.خشکیده باد بال و پر سن که هیچگاه در ملک فارس کس نشنیدی گدای كاه

این شعر که منسوب به محمد رفیع مرودشتی در حدود یکصد سال پیش می باشد نشان از خسارت سن در مزارع گندم میدهد به نحوی که حتی کاه نیز برداشت نشده است .بدیهی است که قبل از رواج سمپاشی بر علیه سن گندم خسارت افت غالبا در مناطق اصلی فعالیت آفت به صورت طغیانهای دوره ای و تقریبا منظم صورت می گرفته که در این رابطه به نظر می رسد عامل غذا نقش اصلی تری بازی می کرده است . گسترش و طغیان سن گندم Eurygaster integriceps را در ایران میتوان مثا ل خوبی برای گسترش و طغیان حشرات در اثر دخا لت انسان در محیط طبیعی ذکر کرد. در گذشته های دور محیط اصلی و محل دائمی زندگی سن گندم دامنه های نواحی کوهستانی بوده و پوشش گیاهی این مناطق را گرامینه های وحشی تشکیل می داده که میزبان اصلی این حشره به شمار می رفته است . علاوه بر این گیاهان چند سا له مثل گون Astragalus و درمنه Artemisia)) و برگهای خزان کرده درختانی مثل بلوط پناهگاههای زمستانه این آفت را تشکیل می دهند. در سالهای اخیر دخا لت های انسان در محیط طبیعی نظیره چرای بی رویه دام و مصرف گیاها ن چند ساله و مصرف درختان و درختچه های جنگلی به عنوان سوخت و تخریب مراتع و کشت گندم در این منا طق با عث به هم خوردن تعادل زیستی محیط و گسترش مناطق انتشار و افزایش جمعیت این آ فت گردیده است .

انجام سم پاشی های بی رویه بر علیه سن گندم و نابودی دشمنان طبیعی ان از جمله عوا ملی است که سبب گردیده است سن گندم بعنوان یکی از مهمترین آ فا ت گندم و جو مطرح شود و گفتنی است که سن گندم در ایران در اکثر منا طق خصوصا مناطق معتدل کشور انتشار دارد.همانطور که گفته شد سن گندم مهمترین افت گندم و جو در ایران می باشد و سن های غلات یا سن های حقیقی وابسته به زیر راسته Heteroptera می باشند که عمده ترین گو نه های آن متعلق 2 جنس Eurygaster و Aelia می باشد .

حشره شناسی Eurygaster integriceps

طول حشره کامل 8/12-8 و عرض آن 8 -5 میلیمتر است و علت اصلی دامنه نسبتا وسیع تغییرات در اندازه حشره کامل شیوه زندگی آ فت است که بر اساس بررسیها و مشا هدات درسراسر مناطق سن خیز کشور این حشره 2 شیوه زندگی دارد که این خود منجر به تغییراتی دراندازه آ فت شده است .جمعیتی از این حشره که در زیستگاههای طبیعی واقع در ارتفا عات زندگی می کنند و ضمن تغذیه از گیاهان غیره زراعی به خصوص گندمیا ن و بدون آ نکه پروازهای قا بل توجهی انجام دهند , به زاد و ولد می پردازند , افراد این گروه کوچک و طول و عرض آ نها به ترتیب 5/10-8 و 8/6- 5 میلیمتر است در حالی که گروه دوم از این حشره که از گندم و جو تغذیه می کنند به خصوص آ نهایی که به مزارع آ بی حمله ور می شوند جثه ای بزرگتر دارند و طول و عرض آ نها به ترتیب 8/12-8/9 و 6/8 – 2/6 میلیمترمی باشد . رنگ حشره کامل بسیار متغیر بوده و رنگ عمومی آ نها قهوه ای و زرد خاکی است که این نیزاز روشن تا تیره تغییر می کند .به علاوه نمونه هایی به رنگ سیاه , قرمز ,مسی و زرد کهربایی نیز دیده می شود .سطح پشتی حشره کامل ممکن است عاری از هر گونه لکه مشخص و یا دارای لکه های تیره با ابعاد و شکلهای مختلف به خصوص روی سپر دیده می شود .در روی سپر و در حد فاصل آن با پیش گرده 2 لکه روشن کوچک به چشم می خورد. سر حشره مثلثی است و نوک آن به جلو امتداد دارد. نزدیک خط فاصل بین سر و سینه دو چشم ساده و در دو گوشه جانبی سر دو چشم مرکب دیده می شود .شاخک 5 بندی است که بند پنجم آن بلندترین بند می باشد و پس از آن بند دوم بلند تر از بقیه است و بند سوم کوچکترین و بند اول و چهارم مساوی می باشد .پیش گرده شش ضلعی است و پا ها رنگ کلی بدن را دارند .و هر پنجه 3 بند دارد. سپر بسیار بزرگ و رشد کرده است و به استثنای قسمت کوچکی از کوریوم , بالهای رویی و دو حا شیه جانبی شکم , همه پشت حشره را می پوشاند . در حاشیه جانبی شکم که از زیر سپر بیرون می ماند 5 لکه تیره رنگ دیده می شود که مشخص کننده مو قعیت 5 بند شکمی است .تنها اختلاف در شکل ظاهری حشرات کامل نر و ماده مربوط به قطعات بیرونی دستگاه تناسل آنهاست که در انتهای قسمت زیرین شکم واقع است . این قطعه در حشرات نر ساده است و هیچ گونه تقسیم بندی در آن دیده نمی شود در حالی که در حشرات ماده به 6 قسمت بزرگ و دو (2) قسمت کوچک تقسیم می شود .تخم حشره کروی و قطر آن یک میلیمتر است . رنگ تخم تازه سبز روشن است و روی تخم سوراخهای تنفسی (MICROPYLE) واقع است . رنگ پوره های سن اول بلافاصله بعد از خروج از تخم سبز بسیار روشن است که پس از چند ساعت متمایل به سیاه می شود .از سن دوم به بعد رنگ اصلی پوره ها نمایان می شود . وجه تمایز پوره ها به خصوص پوره های سنین 4 و 5 بسیار بارز است و بدین معنی که بال از سن چهارم پورگی جوانه می زند و در سن پنجم مشخصتر می شود. مناطق انتشار سن گندم در حال حاضر از طرف باختر به مرز های ایران با عراق و ترکیه و از طرف خاور به مرز های کشور با افغانستان و پاکستان می رسد , به عبارت دیگر از مرز های غربی تا شرقی بجز کویرهای مرکزی فلات ایران زیر پوشش این حشره قرار دارد . در شمال کشور این حشره به جز در نوار ساحلی دریای خزر در بقیه مناطق فعالیت خود را گسترش داده است و تا مرزهای ترکمنستان , آذربایجان و ارمنستان پیش رفته است در جنوب کشور نیز فقط نوار ساحلی دریای عمان و خلیج فارس و قسمتی از جلگه خوزستان از حملات این آفت مصون مانده است .

انتشار سن گندم در ایران به 3 عامل اصلی زیر بستگی دارد:

1- وجود منابع غذایی 2 - وجود اماکن مناسب جهت دوره طولانی دیاپوز3 – وجود شرایط اقلیمی مناسب جهت فعالیت آفت گیاهان میزبان سن گندم

سن گندم عمدتا از گرامینه ها تغذیه می کنند , بخصوص از گندم و جو و چاودار و ذرت و نازک برگان و گیاهان وحشی دیگر مثل شاهدانه و علف های پهن برگ به عنوان میزبان دوم که عمدتا شامل خار شتر می باشد و نیز بعضی درختان خزان کننده مثل درخت بلوط .در طول دوره زیستی سن گندم فقط 1 تا 5/2 ماه را به عنوان یک حشره کامل بر روی گیاه سبز به سر می برد و بقیه سال را به حالت استراحت در زیر پوشش گیاهی دامنه تپه ها می گذرانند . این دوره استراحت شامل 2 فاز است 1- تابستان گذرانی در طول ماههای گرم و خشک آخر تابستان و پا ئیز 2- زمستان گذرانی در طول ماههای خیلی سرد و زمستان جمعیت آفت در محلهای استراحت یا زمستانگذرانی اغلب خیلی کپه ای و مجتمع هستند , با تراکم 10 تا 60 سن در هر متر مربع .کوهستانهای مخصوص زمستا نگذرانی آفت معمولا در حدود 10 تا 20 کیلو متر از مزارع گندم فاصله دارند .اگر چه حشره می تواند تا مسافت 150 کیلومتری دورتر نیز پرواز کند و در بهار سن های بالغ زمستانگذران به پایین به سمت مزارع مهاجرت می کنند . مهاجرت می تواند متناوب صورت گیرد و حد اکثر در طول یک ماه کامل شود. بعد از تغذیه جفت گیری صورت می گیرد و سپس تخمریزی انجام می شود , با تکمیل سن پورگی و در نهایت ظهور حشره کامل نسل جدید یک نسل کامل تشکیل می شود . *قابل ذکر است که اولین پیشتازها در اولین فرودها معمولا حشرات نر هستند سیکل زندگی :تخم ها در دسته های کوچک , معمولا 14 تایی روی برگهای گیاه در مناطق آلوده گذاشته می شود . دوره رشد و نمو تخم ها که در eurygaster spp سبز رنگ هستند در شرایط مزارع ودر دمای 20 درجه سانتی گراد حدودا 9 تا 10 روز طول می کشد .بعد از تفرخ تخمها پوره ها قبل از آنکه به سمت خوشه ها پراکنده شوند به صورت دسته جمعی در اطراف پوسته های تخمشان باقی می مانند . قبل از تبدیل شدن به حشره کامل پوره ها 5 بار پوست اندازی می کنند و 4 سن پورگی هر کدام حدود 4 روز طول می کشد و در حالیکه آخرین مرحله رشد طولانی تر بوده و در حدود 10 تا 11 روز به طول می انجامد . مراحل رشد و نمو از تخم تا حشره کامل حداقل 35 تا 37 روز و حداکثر 50 تا 60 روز بوده که بستگی به 2 فاکتور دارد:1- دسترسی به غذا2- شرایط آب و هوایی تغذیه حشره:پوره ها بیشتر عمرشان را روی ساقه و خوشه غلات سپری می کنند و در صو رت گر می هوا قادرند تغذیه خود را در طول شب انجام دهند . با این وجود در طول گرمای روز بیشتر پوره ها در جستجوی پناهگاهی در برگهای پایین و یا در خاک هستند . 5 مرحله پورگی وجود دارد و سن های بالغ نسل جدید به بیشترین وزن نیاز دارند چرا که بقای انها در آینده بستگی به ذخایر چربی دارد که انباشته اند .در سنین آخر پوره ها تحرک کمتری دارند و اغلب به مدت چند ساعت بی حر کت باقی می مانند در این مرحله اگر گندم ها زود برداشت شده باشند , این حشرات قادر نخواهند بود که به میزان کافی ذخیره چربی در بدنشان بسازند و این مسئله در بقاء آنها در آینده تاثیرزیادی دارد.تغییرات جمعیت :جمعیت سن گندم بوسیله :- عوامل زنده: شامل شکارچی ها و پارازیتها- عوامل غیر زنده: شامل عوامل اقلیمی , عملیات کشاورزی , و کاربرد آفتکش ها تنظیم می شود. عوامل زنده:سن های غلات اگر چه مورد حمله تعداد کثیری قرار می گیرند ولی در این میان شکارچیان بند پا مانند عنکبوتها , سوسکها از خانواده carabidae و مگس های tachinid کلیدی تر هستند .اگر چه حشرات شکارچی دیگری مثل زنبورها, سن های nabidae و بالتوری ها نیز می توانند تحت شرایط خاصی مهم باشند . سن های گندم همچنین مورد حمله پارازیتهای اختصاصی تر قرار می گیرند گه مهمترین انها از ( Hymenoptera ) بوده و تخم سن را پارازیته می کند و عوامل زنده دیگر شامل نماتد ها و میکروارگانیسم ها هستند که درمورده آنها مطالعات و شواهد کمتری وجود دارد . عوامل غیر زنده در کنترل جمعیت سن گندم:1) اقلیم و هوا ( محیط ) به عوامل مختلفی مثل در دست بودن یا نبودن غذا , شرایط اقلیمی , کاربر د حشره کش ها و غیره به عنوان عوامل غیر زنده موثر بر دینامیسم جمعیت افت اشاره کرده اند.الف – غذانا کافی بودن غذا اغلب می تواند عامل اصلی مرگ ومیر باشد .این رخداد در طول طغیانهای بزرگ و یا بعد از آن روی می دهد . یعنی وقتی که سن های مادر مزارع گندم ر ا قبل از آن که گندم به خوشه بنشیند از بین می برند . بنابراین پوره ها قبل از بلوغ به دلیل عدم وجود غذا و یا عدم توانایی در ذخیره کردن چربی کامل در مراحل زمستانگذرانی می میرند . ب – شرایط اقلیمی : در بهار شرایط اقلیمی بسیار مهم است چرا که اگر هوا سرد و مرطوب باشد مانعی جدی برای تولید مثل و بقای پوره ها ی جوان محسوب می شود .اگر غذای فراوان وجود داشته باشد و هوا مطلوب باشد این حشرات می توانند ذخایر چربی مورد نیاز خود را در طول 10 روز و یا کمی بیشتر انباشته نمایند , با این وجود بارانهای سنگین می تواند تغذیه را کم کند یا مانع آن شود. این ذخایر چربی است که تعیین می کند چه مسافتی را حشره می تواند به نواحی زمستانگزرانی مناسبتری مهاجرت کند و یا چه مدت می تواند در اماکن تابستان گذران یا زمستان گذران زنده بماند . گفتنی است که سن گندمیک حشره گرما وآفتاب دوست است و تمام مراحل زیستی از قبیل مهاجرت بهاره , بلوغ جنسی , تغذیه , تخمریزی , تفرخ تخمها و رشد و نمو پورگی و... اگر هوای گرم و مرطوب و بادهای شدید وجود نداشته باشد با موفقیت بیشتری روی می دهد . هوای نمناک و بادهای شدید اثر نا مطلوب بر رشد و نمو جمعیت و در نتیجه بقای آنها دارد . ج – دما:مطالعات در مورد واکنش سن گندم به درجه حرارت نشان داده است که بسته به حالت فیزیولوپیکی حشره از درجه حرارت 6 تا 25 درجه سیلیسیوس بصورت افزایشی فعال می شوند و بین 25 تا 37 درجه فعالیتشان کاهش می یابد و این در حالی است که در فاصله 37 تا 48 درجه افزایش فعالیت مجدد وجود دارد که به این مقطع فعالیت بیماریزایی یا Pathologic activity ) ) گویند . بعد از این مرحله و در درجه حرارت حدود 5/49 درجه سیلیسیوس حشره می میرد . در نواحی ایران سن گندم حداکثر دمای 30 درجه و حداقل دمای5/2- تا 3 - درجه سانتی گراد را می تواند تحمل کند . د –آب , باران و رطوبت نسبی :حشره کامل نسل جدید می تواند بر روی گندم خشک تغذیه کرده و آب مورد نیاز خود را به صورت آب آزاد یا از طریق شیره گیاهی تا مین کند . در صورت وجود غذا و عدم وجود آب حشره 9 تا 10 روز بعد می میرد . گفتنی است که بارانهای سنگین مرگ و میر تخم ها و پورهها را افزایش می دهد . ه – باد:وقتی سن های با لغ برای پرواز آماده شدند و در عین حال شرایط د ر مزارع مناسب باشد آنها شروع به پرواز مهاجرتی می کنند , باید توجه کرد که اکثریت سن ها شروع به پرواز در جهت باد می کنند و اگر این جهت انها را به نواحی مساعد ببر ( کوهستانها در مهاجرت تابستانی و دشتهای زیر کشت در بهار ) پرواز موفقیت امیز خواهد بود . در غیر این صورت مرگ ومیر زیادی در نتیجه این پروازها حادث می شود که دلیلی است بر ضرورت مهاجرت آفت . پیشگیری و کنترل :به منظور پیشگیری و کنترل سن گندم از کاربرد مداوم آفت کش ها در بلند مدت می بایست خوداری کرد . در اغلب آفات مثل حشرات – کنه ها- نماتدها و بیماری ها و علفهای هرز ثابت شده است که یک مدریت تلفیقی , شامل بکارگیری عملیات زراعی و کنترل بیولوزیکی می باشد . آفت کش ها فقط زمانی به کار گرفته می شوند که سایر روشهای کنترل نتواند جمعیت آفت را به زیر سطح زیان اقتصادی پایین بیاورد . بهترین روش برای کنترل آفت روشی است که بتواند بر مبنای محاسبات اقتصادی قابل دوام و بی خطر برای محیط زیست باشد .1- کنترل زراعی:این روش ها شامل مجموعه اقداماتی است که می تواند از طغیانهای جدی سن گندم بدون نیاز به کاربرد آفت کش جلوگیری کند و غالبا نقش پیشگیری دارند ,متنند:- برداشت زود هنگام - زود کاشتن ویا کاشت واریاته های مقاوم تر- وجین کردن کامل علفهای هرز در تمام طول فصل - تناوب کشت با محصولاتی غیر از غلات - به زراعی در کشت غلات که باعث می شود گیاه بهترین رشد ونمو را داشته و در نتیجه زودتر برداشت شود .2- کنترل بیولوزیکی :به دلیل اثرات فوری و آشکار بسیاری از آفت کش ها ی در دسترس , استراتزی مبارزه بیولوزیک در مقایسه با مزایای روش های شیمیایی کاملا مورد غفلت قرار گرفته است .3 – کنترل شیمیایی :به صورت کلی همه آفت کش ها اثر مرگ ومیر لازم روی سن گندم را دارند ولی کاربرد آفت کشها همیشه با عث کاهش جمعیت سن گندم نمی شود . از سم هایی که برای کنترل این آفت استفاده می شود می توان پیرتروئیدهای مصنوعی ما نند دلتامترین ( دسیس- دلتا مترین و دلتارین ) به دلیل سمیت کم برای پستانداران به کار گرفته می شود و نیز از آفت کش های متداول دیگر می توان هیدروکربنهای کلره, و ارگانوفسفاتها مرگ ومیر بالا برای سن گندم دارند .باید دقت شود که اگر کاربرد سموم در زمان مناسب از نظر شرایط آب و هوایی صورت نگیرد اثرات لازم را نخواهد داشت و سم پاشی باید تکرار شود .به طور کلی حشرات کوچکتر خیلی راحتر توسط یک حشره کش کشته می شوند , بهترین زمان سم پاشی در سن های غلات به خصوص سن گندم وقتی است که پوره های جوان شروع به تفرخ می کنند . باید توجه کرد که سن های بالغ زمستان گذران در صورت داشتن تراکم بالاباید قبل از جفتگیری کنترل شوند .منابع :1- عبد الهی , غلام عباس , رهیافتی تحلیلی بر مدریت سن گندم در ایران , نشر آزمون کشاورزی , چاپ اول – 13832- رجبی , غلامرضا , اکولوزی سن های زیان آور گندم و جو در ایران , سازمان تحقیقات –آموزش و ترویج کشاورزی , چاپ اول 13793- افشار, جلال, 1312- نشو ونما- طرز زندکی و اکولوزی سن در ایران ,سازمان چاپ و انتشارات کیهان .4- رجبی , غلامرضا, علل بنیادی گسترش و طغیان سن گندم در سالهای اخیر,از انتشارات موسسه تحقیقات آفات و بیماری های گیاهی .

منبع : parsifa.com

احیاء قلبی و ریوی C.P.R

اگر ما به فردی برخورد کردیم که پس از ارزیابی اولیه متوجه شدیم که فرد مورد نظر تنفس ندارد قلبش ازکار افتاده است باید عمل احیاء قلبی ریوی را برای او انجام دهیم که اقدامات آن به شرح زیر می باشد:
نخست اگر کسی در اطراف ما می باشد از آنها کمک خواسته و فردی مشخص را برای کمک و اعلام به 115 فراخوان کنیم. سپس شخص را روی سطح صاف و سفتی قرار دهیم پس از باز کردن راه هوایی وی و مطمئن شدن از اینکه قطع نخاع نمی باشد گردنش را بالا کشیده و پس از مصدود کردن بینی همزمان تنفس انجام می دهیم و پس از آن بینی را رها می کنیم تا بازدم انجام دهد 2 بار این کار را انجام می دهیم و سپس لباسهای وی را کنار زده در صورتی که بزرگسال باشد نرمی دست خود را دو انگشت بالاتر از انتهای جناغ سینه (استخوان گیزیفویید) قرار می دهیم و با دست دیگر آن را مهار و کنترل می نماییم و شروع به فشاری روی قفسه سینه به میزان 5/3 تا 5 سانتیمتر می نماییم. لازم به تذکر است که یک دست نباید از آرنج خم شود و حتماً باید عمود بر قفسه سینه شخص باشیم این کار را 30 بار انجام داده و هر بار به میزان یک ثانیه انجام می شود. سپس مجدد تنفس مصنوعی و سپس ماساژ قلبی انجام می دهیم تا علائم احیاء که کم شدن کمبودی از قسمتهایی انتهایی بدن سرفه کردن مصدوم و حرکت اندامها می باشد نمایان شود و حتماً به یاد داشته باشیم اگر راه هوایی درست باز نباشد امکان اینکه تنفس مصنوعی ما به داخل معده برود وجود دارد و مستلزم این می باشد که راه هوایی را دوباره باز نماییم و عمل تنفس را انجام دهیم. این ماساژ برای کودکان با یک دست و میزان 2 تا 5/3 سانتیمتر می باشد.
برای نوزادان با یک دست یا 2 انگشت شصت و به میزان 1 تا 5/2 سانتیمتر و به میزان 2 تنفس و 15 ماساژ می باشد. لازم به ذکر است که تنفس به اندازه حجم ریه کودکان و نوزادان باشد که خطری برای آنها ایجاد نکند.

منبع : Hamtanab.ir

خون ریزی (POST 86)

چهارمین عامل در ارزیابی اولیه یک مصدوم درمان خونریزی می باشد حال به توضیح خون و خونریزی می پردازیم .
خون جزء بیشترین موادی می باشد که وزن بدن را تشکیل داده است حدود 1/12وزن بدن هر شخص را مایعی آب خون می باشد که از موادی مانند قندها چربیها پروتئین ها و سایر مواد و هموگلوبین تشکیل شده است و گلبول های قرمز سفید و پلاکتها را تشکیل می دهد .
خون توسط قلب به داخل ریه ها پمپاژ شده و پس از گرفتن اکسیژن به سمت دستگاههای مختلف بدن حرکت می کنند . این حرکت توسط رگی به نام سرخرگ در حرکت می باشد و پس از آنکه به همه دستگاهها مواد لازم و اکسیژن را رساند برای تصویه و رساندن مواد زائد به کلیه ها و گره های لنفاوی توسط رگ سیاه رگی طی مسیر می کند و شریانهای نازکتری به نام مویرگ هم در سیستم وجود دارند. به فرایند خارج شدن خون از داخل رگها چه در داخل بدن چه خارج آن خونریزی نامیده می شود سپس خونریزی به دو قسمت داخلی و خارجی تقسیم می شود .
خونریزی خارجی :
این خونریزی به علت خارج شدن خون از رگها توسط جراحتهای مختلف چه تصادفات چه در گیریها و کارهای روزمره اتفاق می افتد و به لزوم غریزه انسان نسبت به آن عکس العمل های خاصی صورت می گیرد . بعضی از انواع خونریزی خارجی عبارت است: بریدگی اشیاء تیز ( چاقو ) خراشیدگی ( کشیدن شدن روی اسفالت) کنده شدگی (در تصادفات جاه ده ای ) سوراخ شدن ( با میخ) قطع شدن ( دستگاه پرس)
هشدار: به عنوان امداد گر یا هر فردی که می خواهیم در کمکهای اولیه یاری نمایید همیشه به خاطر داشته باشید از دستکش و لایه محافظی برای عدم برخورد با مایعاتی همچون خون مصدوم استفاده نماییم تا دچار بیماری های خواص نشویم .
1- اولین و راحتترین راه فشار مستقیم بر روی موضع دچار خونریزی می باشد . البته تا زمانی که به مرکز درمانی برسیم یا لوازم پانسمان اماده شود.
2- گرفتن عضو دچار آسیب بالاتر از سطح بدن یا قلب می باشد تا فشار رفته رفته کم و خونریزی قطع شود .
3- فشار دادن نقاط فشار در بدن در زمانی که خونریزی به حالتی می باشد که نمی توان آن را با دو حالت قبلی محار کرد بر روی بازو و ران پا رگی را که خون را به عضو هدایت می نماید را بر روی استخوان فشار داده تا جلوی خونریزی گرفته شود تا لوازم پانسمان محیا شود
4- بستن بالاتر از زخم توسط باند محار کننده (گارو ) می توان بر روی این موضوع هر جسمی استفاده نماییم فقط نباید برنده باشد مانند سیم و دقت نماییم که کاملا سفت نشود و به اندازه عبور یک خودکار یا انگشت کوچک از زیر باند فضا باشد تا مانع نرسیدن خون به بقیه قسمتهای عضو نشود
5- استفاده از تورینکه این قسمت برای زمانهائی استفاده می شود که مصدوم یکی از اعضای بدن مانند قسمتهای یا کامل دست یا پای خود را از دست داده باشد و نجات مصدوم در اولویت اول و سالم نگه داشتن عضو با پیوند موفق بر روی بدن وی در اولویت دوم قرار می گیرد.سپس برای انجام این کار ابتدا توسط باند مهارکننده ای که این بار کاملا سفت و محکم می شود تا قطرات خون به هدر نرود استفاده می شود اما باید بدانیم که سرعت عمل باید داشته باشیم تا شخص را به مرکز درمانی رسانده تا دچار شوک شود و در ادامه کار غضو قطع شده را برداشته در گاز استریل یا درپلاستیک تمیزی قرار داده سپس آن را در ظرف یا پلاستیک مملو از آب و یخ قرار می دهیم تا عضو سالم بماند و برای پیوند مورد استفاده قرار گیرد.
نکته. یادآوری می کنم که عضو قطع شده را با آب شستشو ندهید و در دستمال کاغذی نپیچید چون سلولها را از بین می برد.
خونریزی داخلی:
یکی از شایع ترین علتهای فوت در تصادفات می باشد.خونریزی داخلی بر خلاف خونریزی خارجی دیده نمیشود و شخص یا متوجه نمیشود یا دیرتر از زمان مطلع میشود اگر در اندامهایی غیر از دستگاه گوارش باشد با علائمی مانند درد کبودی یا خون مردگی در زیر پوست نمایان می شود که زیاد هم خطرناک نمی باشد اما زمانی که در دستگاه گوارش باشد خطرناک و حادثه آفرین خواهد شد.
علائم آن به شرح زیر می باشد دل درد و شکم درد طولانی مدت عضلات شکم سفت شده خارج شدن لخته خون در سلفه های پی در پی افزایش ضربان قلب کاهش فشار خون سر گیجه و یا حالت تهوع می توانیم با شخص که بعد مشاهده خود یا ابراز وی یا اطرافین وی ازهر کدام از این علائم و مشخص شدن عامل فیزیکی آن با استفاده از مانور ضربه به شکم وی و تولید صدا و صدای بم یا زنگدار در شکم وی او را به یک واحد برسانیم تا در آنجا از وی عکسبرداری خواص صورت گیرد تا علت به صورت کامل مشخص شود یادآور می شوم به شخص موردنظر به هیچ عنوان مایعات و خوراکی نمی دهیم.

منبع : Hamtanab.ir

انواع شکستگی در کوهنوردی (POST 85)

یکی از خطراتی که کوهنوردان را تهدید می نماید شکستگیها می باشد که انواع آن به دو نوع باز و بسته تقسیم می شود.
نوع اول آن که استخوان شکسته شده دیده نمی شود در اثرضربات نسبتا"شدید و ضعیف بودن استخوان بندی صورت می گیرد که می تواند بصورت ساده یا مویه کردن یا مرکب تقسیم شود.
که در نوع اول استخوان فقط در اثر ضربه مویه کرده و در نوع دوم می تواند استخوان به چند تکه کوچکتر تقسیم شده باشد.
اما تنها کمکهای اولیه ما می تواند ثابت و بی حرکت کردن عضو توسط انواع آتل مانند (سیمی.تخته ای. بادی. فایبر کلاس و ...) و رساندن وی به مرکز درمانی تا عکسبرداری صورت پذیرد و نوع درمان و گچ گرفتن توسط پزشک اورتوپد مشخص شود شایان ذکر است که عضو اسیب دیده ممکن است تورم یا تغییر شکل و درصورت هوشیاری درد فراوان داشته باشد اما با خونسردی کامل اول باید ثابت شود سپس مصدوم حرکت داده شود.
اما در شکستگی باز چون استخوان بیرون از پوست زده شده همراه با خونریزی می باشد و نخست باید با مقداری پد و گاز روی قسمت خونریزی بگذاریم تا همسطح شود و جلوی خونریزی هم گرفته شود سپس آتل بندی می نماییم یادآور می شود که استخوان بیرون زده را فشار نمی دهیم تا سر جای خود قرار گیرد می توانیم در صورت همراه داشتن از لباسهای بادی شک هم استفاده نماییم تا شخص دچار شک هم نشود.

منبع : hamtanab.ir

جابجایی مفاصل در کوهنوردی (POST 84)

این حالت وقتی اتفاق می افتد که یک مفصل از استخوانی که در انتهای آن قرار دارد جدا شده و جدا باقی بماند. جابجایی همان علایم و نشانه های شکستگی را دارد که شامل تغییر شکل ـ درد شدید ـ تورم و ناتوانی و حرکت مفصل مبتلا می باشد.
کمکهای اولیه : گردش خون در مکان صدمه دیده از نظر عدم محدودیت در گردش خون و لمس کردن و احساس درد در نقطه مورد نظر را در صورت هوشیاری شخص و میزان جابه جایی را بصورت خیلی آهسته و نرم انجام می دهیم و حرکت عضو و محدودیتهای حرکتی را جستجو می کنیم. سپس مفصل را ثابت می کنیم همانند شکستگی ها. به هیچ وجه مفصل را جابجا نمی کنیم چون باعث صدمه به رگها و عصبها می شود. برای بهبود کامل تر وی را به مرکز درمانی اعزام می نمائیم.
آسیبهای ناخواسته مچ پا
مچ پا می تواند در اثر یک راه رفتن نادرست، پریدن از رودخانه ها و قرار ندادن پا در سطح مناسب و استفاده نادرست از کفش باعث صدمات زیادی می شود که درمان نامناسب آن باعث صدمات بیشتر خواهد شد.
یکی از صدمان مچ پا رگ به رگ شدن که در اثر چرخش و پیچش مچ پا به داخل می باشد.
علائم :
اگر استخوان و قوزک پا را فشار دادیم و احساس درد زیادی شخص داشت احتمال شکستگی بارزتر است. اگر شخصی روی مچ پای خود توانست بایستند و پنج و شش قدم راه رود احتمال پیچ خوردگی شایع تر است و عدم حرکت نشانه شکستگی خواهد بود.
کمکهای اولیه :
می توانیم کفش شخص را از پای وی درنیاوریم چون می تواند خود کفش به عنوان یک آتل عمل نماید ولی چون با درآوردن کفش خونرسانی بهتر شده و ناحیه صدمه دیده به راحتی قابل روئیت می باشد و میتوانیم جریان خون را چک نمائیم و از اقدامات زیر بهره می بریم :
1- پا را در حالت خنثی یا راحت قرار می دهیم حالت استراحت
2- بین 24 تا 48 ساعت اول پس از حادثه می توانیم این کار که کمپرس با پک یخ می باشد را به مدت 20 تا 30 دقیقه انجام دهیم.
3- سپس با باندهای کشی آنها را ببندیم تا مشکل کاملاً درمان شود.
نکته : در زمان خواب کمی باندهای کشی را شل می نمائیم.
4- بالا نگه داشتن عضو از سطح قلب باعث کاهش تورم و خونریزی یا خون مردگی سطح پوست می شود.
نکته : در صورت محدودیت و یا درد شدید فرد در مچ پا همانند شکستگی عمل می نمائیم.
کشیدگی عضلات
این عارضه زمانی اتفاق می افتد که یک عضله بیش از حد کشیده شود که ممکن است موجب پارگی عضله شود.
علائم : درد شدید ـ حساسیت در زمان لمس ـ فرو رفتگی عضله ـ سفتی عضله در زمان حرکت.
کمکهای اولیه: اقدامات قبلی که استراحت عضله و استفاده از پک یخ و ایجاد فشار و بالا نگه داشتن عضو از سطح قلب را انجام میدهیم تا بهبودی حاصل شود.
کوفتگی عضله : این عارضه در اثر ضربه مستقیم به عضله بوجود می آید و علائم آن شامل : تورم درد و حساسیت و کبودی که بعد از چند ساعتی نمایان خواهد شد.
کمکهای اولیه آن شامل : استراحت عضله، استفاده از یخ و ایجاد فشار و بالا نگه داشتن عضو می باشد.
گرفتگی عضلانی
این عارضه ممکن است بصورت ناخواسته صورت پذیرد و این انقباض عضله دردآور هم خواهد بود.
کمکهای اولیه : از مصدوم بخواهید به آرامی عضله را بکشد چون گرفتگی یک انقباض یا اسپاسم غیر ارادی عضله است کشش تدریجی عضله فیبرهای عضله دچار اسپاسم را به حالت انبساط در می آورد. با ماساژ دادن و فشار ملایم عضله را شل می نمائیم با یخ هم می توان این کار را انجام داد. می توان لب بالا را گاز گرفت تا گرفتگی ساق پا بهبود یابد می توان از یک محلول نمکی ملایم استفاده نمود (یک قاشق چای خوری نمک در 1 لیتر آب).

منبع : Hamtanab.ir

شوک در کوهنوردی (POST 83)

شوک به عامل یا عواملی گفته می شود که زندگی یا حیات انسان را به خطر می اندازد و به انواع زیر تقسیم می شود:
1- از دست دادن مایعات بدن
2- شوک توزیعی که خود شامل : عفونی ـ عصبی ـ روانی و حساسیتی
3- قلبی
از دست دادن مایعات بدن : این نوع شوک به دو صورت که توسط خونریزی شدید و دیر رسیدن مایعات به بدن صورت می گیرد.
اگر مصدومی به علل مختلف دچار خونریزی داخلی یا خارجی شود و ما نتوانیم آن را بلافاصله پس از حادثه مهار کنیم وی دچار شوک از دست دادن مایعات بدن می شود علائم این شوک می تواند بی قراری، نگرانی و ضعف تنفس و نبض تند کبودی در بعضی از اندامها عرق سرد تشنگی و در اواخر همراه با بیهوشی باشد.
کمکهای اولیه لازم برای این افراد :
نخست ارزیابی اولیه را که شامل ABCH بود را انجام می دهیم. شخص را گرم نگه داریم در حالت ریکاوری شخص را قرار دهید و یا زیر پای بیمار را حدود cm30 از سطح زمین بالا بیاورید و شخص را به مراکز درمانی برسانید در صورت که این کاهش مایعات بدن از طریق اسهال که شایعترین علت مرگ در کودکان می باشد صورت گرفت حتماً باید از پودرهای D.R.S استفاده نماییم و مصدوم را به مراکز درمانی برسانیم.
شوک توزیعی : شوک عفونی که یکی از علل شایع مرگ و میر می باشد توسط ورود ویروس در درون بدن می باشد که باعث می شود شخص دچار تب، افزایش فشار خون و ضربان قلب بالا می شود.
کمکهای اولیه لازم ارزیابی شامل ABC را انجام می دهیم و عامل شوک را مشخص می نماییم و رساندن شخص به مرکز درمانی.
شوک عصبی : به هر عاملی که در سیستم اعصاب و رشته های عصبی انسان مانند افتادن از بلندی ها یا صخره ها و خوردن ضربه به ستون فقرات باعث این شوک می شود. علائم آن فاقد عکس العمل بودن اعضاء و تحریک خود ادراری یا خود مدفوعی می باشد.
کمکهای اولیه: ارزیابی اولیه را شامل ABC انجام می دهیم و با حفظ رعایت مشکل نخاعی مصدوم را به مراکز درمانی انتقال می دهیم.

شوک روانی: شوک روانی یا غش که می تواند در اثر شنیدن یک حادثه ناگوار دیدن صحنه های دلخراش باعث بروز این شوک می شود.
علائم آن : دیدن نقاط نورانی (سیاه و تاریکی چشمها) سرگیجه ـ بیهوشی.

کمکهای اولیه: اولاً شخص را از زمین خوردن محافظت می کنیم تا دچار شکستگی نشود سپس زیر پاهای وی را 20 تا 30 سانتیمتر بالا می آوریم، بگذاریم اکسیژن به راحتی به شخص برسد و اطراف آن را شلوغ نکنیم. پس از هوشیاری کامل می توانیم به وی مایعات یا آب قند بدهیم امکان دارد این بیهوشی 4 یا 5 دقیقه طول بکشد اگر بیشتر از این زمان بود حتماً اقدامات ارزیابی اولیه را انجام می دهیم و به مراکز درمانی وی را انتقال می دهیم.
نبایدها : به صورت مصدوم سیلی نمی زنیم تا هوشیاری کامل مایعات به وی نمی دهیم به صورتش آب نمی پاشیم.
شوک حساسیتی شدید: این نوع شوک که از نوع خفیف آن و شدید آن می تواند برای بدن انسان خطرآفرین باشد نیاز به کمکهای اولیه خاص می باشد این نوع شوک می تواند توسط نیش حشرات، افزودنیهای غذایی یا داروهای خاص صورت گیرد. اصولاً این نوع شوک به خاطر اختلال در سیستم تنفس باعث مرگ زود هنگام می شود. علائم آن سرفه، کوتاهی تنفس، تورم صورت و زبان، گیجی، عدم هوشیاری، خارش شدید، تهوع و استفراغ.
کمکهای اولیه ارزیابی اولیه ABC و مشکلات تنفسی را حل کنیم. از داروهایی مانند دو پاین یا اپی نفرین استفاده می نماییم.
شوک قلبی یکی از شایعترین مشکلات سیستم گردش خون به حساب می آید و می تواند به طور خلاصه و ساده به 2 بحث آن پرداخت. فشار خون بالا و فشار خون پایین.
فشار خون بالا : علائم این عارضه در اثر گرفتگی رگها یا وارد شدن ویروس به بدن و نشانه های آن احساس سردرد و سرگیجه احساس درد نقطه بیشتر از 2 دقیقه در قلب و دست چپ احساس ویزویز گوش و درد در پشت قلب می باشد.
کمکهای اولیه شخص را به حالت نشسته قرار می دهیم طوری که زاویه سر از 90 درجه کاهش پیدا کند و سپس در صورت فشار بالاتر از 160 به او قرصهای کاهش دهنده فشار خون زیر زبانی می دهیم تا 20 دقیقه. فشار وی را چک کرده و در صورت پایین نیامدن دوباره از این روش استفاده می نمائیم. برای بار سوم حتماً به سمت مرکز درمانی حرکت می نمائیم و در آنجا تحت درمان شخص را قرار میدهیم.
فشار خون پایین : علائم احساس سرگیجه، ضعف و سیاه و تاریکی چشمها.
کمکهای اولیه : جلوگیری از زمین نخوردن شخص بالا بردن کف پاها بین 20 تا 30 سانتیمتر استفاده بعد از هوشیاری کامل از آب قند و مواد قندی در صورت کاهش خیلی کم فشار خون می توانیم از اپی نفرینها استفاده کنیم.
نکته
استفاده از بعضی از داروهای ذکر شده باید با گذراندن دوره ان صورت گیرد در غیر اینصورت امدادگر مجاز نمی باشد.

منبع : hamtanab.ir

سوختگی در کوهنوردی (POST 82)

مبحث سوختگیها یکی از مباحث عمده و مهم برای انسانها می باشد چون برای افرادی که به کوه میروند اگر با سوختگی معمولی درست برخورد نکنند باعث مشکلات و عوارض بیشتری خواهد شد.
سوختگی به سه نوع درجه 1 ـ 2 و 3 از نظر سطح و عمق نفوذ تقسیم می شود و کلی تر آن از نظر نوع ماده سوزنده به مواد شیمیایی و برق هم می توان مجزا نمود ولی از نظر کلی در اکثر سوختگیها پوست که تنها عضو منفرد بدن می باشد از بین می رود اگر سوختگی در حدی باشد که فقط پوست صورتی یا قرمز رنگ شود و به لایه های زیرین پوست صدمه ای وارد نشود یعنی فقط لایه اپیدرم را تحت الشعاع قرار دهد به آن سوختگی درجه یک گویند مانند آفتاب سوختگی سطحی یا با جسم داغ که در این شرایط می توان در زیر آب سرد یا ظرفی از آب سرد قرار داد تا درجه دمای آن کاهش پیدا کرده و نیازی به پانسمان یا کمکهای اولیه ضروری ندارد اما اگر عامل سوزاننده از لایه اولیه پوست بگذرد یعنی میزان گرما در سطحی باشد که آبهای میان بافتی را بخار کرده سپس به سطح هوا برخورد نموده و باعث متورم شدن مزودرم می شود که اصطلاحاً تاول شکل می گیرد که کمکهای اولیه در این مورد سرد کردن عضو در مرحله اول سپس به اندازه تاول که کوچکتر از cm 3 می باشد یا اینکه در کدام نقطه از بدن وجود دارد کف پا یا نقاطی که خود از بین می روند با دانستن این موضوعات آنهایی که کوچک و در نقاط خواصی نیستند را از بین نمی بریم و با پانسمان خشک و کمی پماد سوختگی پانسمان می نمائیم اما اگر می بایست از بین ببریم نخست به مصدوم خود اطمینان می دهیم که از بین بردن آن به صلاح وی میباشد و هیچگونه دردی ندارد سپس با سوزن تمیز و استریل شده ای و تمیز کردن پوست روی تاول و اطراف آن را سوراخ کرده مایعات داخل آن را تخلیه می نماییم. یادآور می شود که پوست را به صورت کامل از بین نمی بریم که تا زمانی که پوست جدید بوجود می آید محافظی برای بدن باشد سپس آنرا استریل می نماییم با پماد سوختگی آغشته نموده سپس پانسمان می نماییم. در صورتی که میزان سوختگی به حدی باشد که پوست به لایه آندودرم رسیده و گوشت و پوست زغالی رنگ شده است سوختگی درجه سه نامیده می شود. دراین مورد هم نخست سرد کردن عضو به نظر می رسد. 3 نکته را باید حتماً مدنظر داشته باشیم یک چون پوست از بین رفته اولاً باید از آبی که برای سرد کردن استفاده می کنیم تمیز و عاری از میکروب باشد و دوماً باید لباسهایی که به تن مصدوم چسبیده را جدا نکنیم تا رسیدن به مرکز درمانی و سوماً به یاد داشته باشیم که مصدوم فوق ممکن است دچار مشکلات دیگری مانند شکستگی و یا موارد دیگر باشد و درست حمل شود سپس اگر در مرکز درمانی بودیم باید بدانیم که مایعات بدن کاهش پیدا کرده و باید حتماً از سرم استفاده نمائیم و همزمان با برداشتن کلیه مواد سوخته شده اعم از پوست گوشت و تمیز کردن و استریل نمودن کامل آن با زدن پماد سوختگی با گاز وازلینه (گاز مخصوص سوختگی) که قهوه ای رنگ می باشد پانسمان نماییم.
سوختگی با مواد شیمیایی : برخی از مواد شیمیایی هم می توانند در عمق پوست نفوذ کرده و دچار گرمای زیاد و از بین رفتن آن شوند و کمکهای اولیه برای این نوع سوختگی در جریان آب روان قرار دادن عضو می باشد. حداقل بین 5 تا 10 دقیقه تا کل مواد شیمیایی شسته شود و از بین رود سپس پانسمان انجام می گیرد.
در زمان شستشو چشم بیاد داشته باشید باید آب از وسط صورت به سمت چپ و راست ریخته شود تا مایعات رقیق شده یک چشم در چشم دیگر نریزد.
در سوختگی با برق که بستگی به ولتاژ آن دارد نخست باید مصدوم را از منبع ولتاژ جدا نماییم. ارزیابی اولیه را انجام دهیم شخص را به مراکز درمانی برسانیم.

قابل توجه کوهنوردان :
یکی از عوامل برق گرفتگی به صورت طبیعی می باشد یعنی صاعقه، پس چه اقدامی انجام دهیم اگر در زمانی که به کوه می رویم حس کردیم در ارتفاعات هوا باردار شده است یعنی نشانه هایی از آن را در خود حس کردید مانند تپش قلب شدید، سیخ شدن موها، ایجاد الکتریسیته ساکن در زمان دست زدن به اشیاء فلزی.
1- کلیه لوازم فلزی را از خود دور کنید.
2- از ارتفاعات پایین بیایید.
3- از اطراف آبها فاصله بگیرید.
4- کنار تخت سنگهای صیقلی پناه نگرید.
5- در پشت تخت سنگها پناه بگیرید.
6- میتوانید روی زمین چمباتمه زده و سرخود را حمایت نمایید.

منبع : hamtanab.ir

گرما زدگی در کوهنوردی (POST 81)

دماي بدن انسان به طور طبيعي 37 درجه مي باشد حال اگر شرايط محيطي به نحوي باشد كه گرما بيشتر از حد معمول باشد روي بدن انسان تاثير گذاشته و باعث ميشود دماي بدن بالا رفته و اصطلاحا گرمازدگي به وجود مي ايد .
انواع گرما زدگي :
1- گرمازدگي سطحي
2- گرمازدگي شديد
3- خستگي گرمايي
4- كرامپ گرمايي
در گرمازدگي سطحي كه اصولا همه ي ما در يك روز تابستاني و گرم تجربه ان را داريم باعث از دست رفتن سطحي از مايعات بدن شده و فرد را دچار مشكل مي نمايد
علائم : پوست گرم و خشك ، گيجي و اضطراب و عدم تصميم گيري صحيح ،بي قراري ، تنفس سريع ،‌نبض تند
كمكهاي اوليه : شخص را از محيط گرم خارج كرده ولي در مسير مستقيم هواي سرد قرار نمي دهيم ، مايعات بدن وي را تامين ميكنيم ،‌قسمتهاي انتهايي اندامها را خنك نماييد
گرمازدگي شديد:
در اين نوع گرمازدگي شخص با وجود گرمازدگي سطحي در محيط گرم باقي مانده و سبب شده كه سطح رطوبت بدن افت كرده و شخص دچار گرمازدگي شود
علائم:
پوست گرم و خشك و مرطوب ، اضطراب ،‌انجام حركات غير عادي ، بي قراري ،‌تنفس و نبض تند و كم حجم ،‌عدم هوشياري
كمكهاي اوليه :
بايد يه ياد داشته باشيم كه شخصي را كه از محيط گرم خارج نموده و نسبتا مداوا شده نبايد مجدد به محيط گرم برگشت دهيم چون باعث ميشود گرما زدگي بعدي شديد تر شود حال لباسهاي شخص را كم نماييد و او را به صورت طاق باز بخوابانيد يك ملافه روي وي بيندازيد و ملافه را خيس نماييد سعي شود شخص ديگري با بادزدن وي سعي در خنك شدن شخص شود
گرما زدگي شديد امكان مرگ را بالا ميبرد و كمك هاي اوليه پر سرعتي را مي طلبد
نكته :
در فصول گرم زماني كه دچار گرما زدگي سطحي مي شويم انسان به صورت خودكار و غريزي علاقه به رفتن در مكانهاي خنك سايه درختان دارد كه مي توان از اين هشدار استفاده نماييم
خستگي گرمايي:
اين نوع گرمازدگي در اثر از دست دادن مايعات بدن در اثر تعريق كاهش مواد معدني ايجاد ميشود
نكته :
در خستگي گرمايي اصولا دماي بدن افزايش ندارد و شخص خود متوجه نمي باشد اما تعريق سردرد و حالت تهوع وجود دارد
كمكهاي اوليه :
شخص را از محيط گرم خارج مي نماييم سعي ميكنيم از اب نمك با غلظت يك قاشق چاي خوري در يك ليتر اب خنك به شخص دهيم و از روش خيس كردن ملافه استفاده ميكنيم
كرامپ گرمايي:
اين نوع گرمازدگي بيشتر براي ورزشكاران كه در فصول گرم تعريق زيادي دارند و املاح بدن جبران نميشود بوجود ميايد و باعث گرفتگي عضلات ميشود و شخص ديگر قادر به ادامه ي مسير نميباشد
كمكهاي اوليه :
به شخص نوشيدني همراه با املاح مي دهيم از محيط گرم خارج مي نماييم غضو دچار عارضه را مي كشيم تا گرفتگي كاهش يابد
نكته:به هيچ عنوان شخص پس از درمان دوباره به ميدان ورزشي برنگردد چون دچار عوارض برگشت ناپذيري خواهد شد .

منبع : Hamtanab.ir

سرما زدگی در کوهنوردی (POST 80)

يكي از مشكلات و خطراتي كه اكثرا در فصل زمستان براي انسانها مخصوصا كوهنوردان اتفاق مي افتد سرمازدگي مي باشد
دماي بدن انسان 37 درجه مي باشد كاهش چند درجه اي ان را تا 35 را سرمازدگي خفيف و بين 35 تا 33 را متوسط و از ان پايين تر امدن دماي بدن سرمازدگي شديد و خطرناك است . بايد در نظر داشته باشيم كه هميشه سرما زدگي توسط هواي سرد اتفاق نمي افتد در بعضي موارد توسط بعضي از مواد شيميايي مانند كپسولهاي اتش نشاني يا مواد مخدر صورت مي پذيرد باري درك بهتر ما سعي ميكنيم خصوصيات يك فردي را كه با هواي سرد دچار سرما زدگي شده است را توضيح دهيم تا به كمكهاي اوليه ان برسيم
علائم:
شخص دچار گيجي و منگي و اختلال گفتاري ميشود ، حالت تلو تلو خوردن خواب الودگي ، احساس سوزش و گزگز كردن در اندامهاي انتهايي مانند دستها پاها لاله گوش و بيني بيشتر قابل ديدن و احساس كردن است ،‌پوست اين مناطق سفيد مانند موم و زرد و هرچه عمقي تر ميشود به خاكستري و بنفش تغيير رنگ مي دهد .
كمكهاي اوليه:
1-فرد را از محيط سرد خارج مي نماييم
2- لباسهاي خيس وي را خارج نماييد
3- انگشتر يا زيور الات وي را خارج نماييد
4- با اضافه كردن لباسهاي خشك سعي در گرم كردن بدن وي مينماييم
5- پس از گرم شدن نسبي ار مايعات ولرم استفاده مينماييم
6- پس از چند ساعت ميتوانيم عضو يخ زده را در اب گرمي كه 42 درجه گرما دارد قرار دهيم
خاطر نشان مي نماييم كه پس از چند ساعتي كه عضو يخ زده باز شد شروع به تاول زدن مينمايد ،در نظر داشته باشيم كه اين كار را تا بهبودي كامل ادامه دهيم و مي توان از كرمهاي ويتامين د يا اد براي كاهش خشك شدن پوست استغاده نماييم
مي توانيم براي گرم كردن بعضي از اعضا را روی شكم خود قرار دهيم يا شخص را در اغوش بگيريم تا از مرگ رها شود
نبايدها:
1-عضو سرما زده را سريعا در زير اب گرم بگيريم
2- مايعات گرم به شخص ندهيم
3- با وسايل گرمايي گرماي سطحي به وجود بياوريم
4- عضو اسيب ديده اگر پاي مصدوم ميباشد نبايد فشار مستقيم يا وزن بدن روي ان قرار گيرد
توصيه هاي امدادي براي پوشش لباس و راه هاي خروج سرما از بدن (مخصوص كوهنوردان )
اصولا راه هاي خروج گرما از بدن سر و گردن مي باشد اما بعضي از قسمتهاي كه گردش خون كمتر در انها وجود دارد و از قسمتهاي توليد گرما مانند دستگاه گوارش دورند مانند انگشتان دست و پا لاله گوش و نوك بيني زودتر در خطر مي باشند بايد سعي شود هميشه گرم باشند
-در برنامه هاي زمستاني ار كفش مناسب فصل استفاده نماييم و روز قبل كفشهارا كاملا چرب نماييم ، از جورابهاي گرم استفاده نماييم ، هميشه داخل كوله جوراب اضافي همراه داشته باشيم ، حتما يادمان باشد كه جورابها كش ياقسمت محدود كننده ي سفت نداشته باشد تا در خونرساني اختلال ايجاد ننمايد .
سعي كنيم شلوار گرمي كه استفاده مينماييم به نحوي تباشد كه عرق نماييم و خود اين مسئله باعث شود كه در زماني كه بي تحرك هستيم باعث سرما زدگي ما شود و در زمان حركت لباسهايمان را متناسب كنيم تا باعث تعريق نشود چون بدترين مورد براي كوهنورد خيس شدن لباسهاي زير وي ميباشد . حتما از دستكش استفاده نماييم و كلاه مناسب با محيط را همراه داشته باشيم . براي چيدمان لباسها در كوله از پلاستيك استفاده كنيم تا خيس نشوند .
براي گرم شدن استفاده از خوراكي هايي كه هيدرات دارند مناسب است مانند كشمش ،‌انجير ...
هر چه قدر دستگاه گوارش گرمتر باشد اين گرما به ساير اعضا انتقال ميابد .
وقتي احساس سرما ميكنيم با كمي تحرك بيشتر مشكل را حل كنيم.

منبع : hamtanab.ir

دانشمندان مي‌گويند، سلول‌هاي پايه‌اي را كه باعث بروز شايع‌ترين نوع سرطان خون در كودكان مي‌شود يافته اند. (POST 79)

تيم محققان بريتانيايي در گزارشي در نشريه ساينس مي‌گويند اين كشف مي‌تواند به ايجاد درمان‌هاي تازه و كمتر آزارنده براي اين بيماري منجر شود و همچنين به درك بهتر انواع ديگر سرطان كمك كند.
اين تحول حاصل مطالعه بر روي يك دختر بچه سه ساله بريتانيايي به نام اوليويا است. سرطان وي سال گذشته تشخيص داده شد اما ايزابلا، خواهر دوقلوي او، مبتلا به اين بيماري نيست.
دانشمندان با تحليل و مقايسه سلول‌هاي خوني اين دو خواهر، كه دوقلوي همتا هستند، توانستند سلول‌هاي پايه‌اي را كه عامل سرطان بودند شناسايي و جدا كنند.
پژوهشگران اكنون بر اين باورند كه درست همانطور كه تمامي بافت‌هاي بدن از سلول‌هاي پايه رشد مي‌كنند، تومورهاي سرطاني نيز چنين هستند.
درمان‌هاي متعارف بر نابود كردن تومورها با كمك جراحي، شيمي درماني يا پرتو درماني تمركز دارد، اما مشكل اين شيوه آن است كه اگر تنها چند سلول پايه سرطاني به جا بماند ، بيماري بازخواهد گشت.
دانشمندان اميدوارند كه شناسايي سلول‌هاي پايه عامل سرطان خون به درمان‌هاي هدفمندتر كه براي بدن كمتر سمي است منجر شود.
هرچند اوليويا، دختربچه بريتانيايي، هم اكنون عقب نشيني بيماري را تجربه مي‌كند، اما به دليل درمان‌هاي انجام شده بينايي يكي از چشمانش را از دست داده است.
دانشمندان اكنون بر اين باورند كه حدود يك درصد از كودكان هنگام تولد حامل سلول‌هاي صدمه ديده هستند؟ صدماتي كه باعث بروز سرطان خون مي‌شود.
اما آنها هنوز مطمئن نيستند كه چرا اين بيماري در برخي كودكان بروز مي كند.

منبع : Pezeshk.us

چانه انسان بازسازی می شود ! (POST 78)

پژوهشگراني ژاپني در جريان يك آزمايش درماني توانستند با استفاده از تزريق سلولهاي نخاعي، چانه بيماراني را كه به علت بيماري شديد پوسيدگي دندان بسيار لاغر شده بودند بازسازي كنند.
به گزارش ايرنا به نقل از آساهي، پژوهشگران گفتند در آزمايش درماني كه روي استخوان چانه ‪ ۱۰‬بيمار انجام داده‌اند، هشت مورد از آنها موفقيت‌آميز بود.
پژوهشگران مي‌گويند كه در بيماريهاي سنگين پوسيدگي دندان، در بسياري از موارد استخوان چانه بيمار نيز كوچك و لاغر مي‌شود و اگر ضخامت آن به كمتر از پنج ميليمتر برسد، ديگر امكان كار گذاشتن دندان مصنوعي در دهان بيمار وجود نخواهد داشت.
به گفته پژوهشگران، در روشهاي كنوني براي درمان اين بيماري از روش در آوردن استخوان‌هاي ديگر نقاط بدن و پيوند آن به چانه و يا از روش كار گذاشتن استخوان مصنوعي استفاده مي‌شود.
پژوهشگران افزودند كه آنها در جريان آزمايشهاي خود پس از خارج كردن بخشي از نخاع ‪ ۱۰‬بيمار، آن را براي مدتي كشت داده و سپس آن را در داخل استخوان چانه جاي دادند.
نتيجه اين آزمايش نشان داد كه پس از گذشت شش ماه از اين عمل، استخوان چانه هشت نفر از بيماران تا حدي بازسازي شد كه امكان كار گذاشتن دندان مصنوعي در آنها بوجود آمد.
پژوهشگران همچنين گفتند كه پس از گذشت يك سال از عمل، استخوان چانه پنج نفر از اين بيماران تا سطح نزديك به سطح طبيعي بازسازي شدند.
پژوهشگران ژاپني ابراز اميدواري كردند كه اين روش درماني بتواند در آينده به يكي از روش‌هاي مفيد و كم فشار براي درمان استخوان لاغر شده چانه بيماران تبديل شود.

منبع : Pezeshk.us

محققین دانشگاه علوم پزشكي اصفهان به ساخت “بافت غضروفي انسان از تمايز سلول‌هاي بنيادي بالغ” دست يافت. (POST 77)

مديرگروه علوم تشريحي و مجري اين طرح گفت: اين موفقيت علمي درجريان اجراي يك پروژه تحقيقاتي مصوب شوراي پژوهشي دانشگاه اصفهان با‪ ۱۵۰‬ميليون ريال اعتبار باجرا درآمده است.
دكتر”ابراهيم اسفندياري” افزود: اين پروژه تحقيقاتي تحت عنوان”جداسازي سلول‌هاي بنيادي مزانشيمي از بافت چربي انسان و تمايز دادن سلول‌هاي به دست آمده به كندروسيت” پس از يكسال كار تحقيقاتي بانجام رسيده است .
وي گفت: اين طرح موضوع پايان نامه دانشجوي دوره دكترا خانم “سيده بتول هاشمي بني” مي‌باشد و ما دراين طرح تحقيقاتي توانستيم سلول‌هاي بافت غضروفي از تمايز بافت چربي زيرجلد بيمار را بسازيم .
دكتر اسفندياري افزود: در روش قبلي براي ساخت بافت غضروفي، زانوي بيمار را باز مي‌كرديم و پس از نمونه برداري و كشت آن در آزمايشگاه، اين بافت سلولي را مي‌ساختيم.
وي گفت: در روش كنوني سلولهايي از بافت چربي بيمار را برمي‌داريم و پس از كشت در آزمايشگاه، به بيمار پيوند مي‌زنيم .
دكتر اسفندياري افزود: اين روش براي ترميم ضايعات غضروفي به مريض پيوند زده مي‌شود.

منبع : Pezeshk.us

پژوهشگران ایرانی ، موفق به تهيه سلول- هاي كبدي از سلولهاي بنيادي مغز استخوان شدند. (POST 76)

دكتر “مسعود سليماني” و دكتر “سعيد كاوياني” از اعضاي هيات علمي گروه هماتولوژي دانشكده علوم پزشكي در مطالعات مشتركي سلولهاي بنيادي مغز استخوان به سلولهاي كبدي تمايز دادند.
اين پژوهشگران گفتند “در اين تحقيق اقدام به جداسازي و تكثير سلولهاي بنيادي و فرانشيمي از استخوان “فمور” و “تيبياي رت” كرده و بعد از جداسازي به وسيله “فايكول”، سلولهاي تك هسته‌اي را كشت داديم.”به گفته آنان بعد از سه روز، سلولهاي چسبنده، انتخاب و تكثير شده و بعد از طي سه مسير، سلولهاي بنيادي فرانشيمي با استفاده از مخلوطي از القاكننده‌هاي ‪ ،BFGF,EGF,OSM,HGF‬به سلولهاي كبدي تبديل شدند.
بنا بر اظهارات اين پژوهشگران دانشگاه تربيت مدرس، پس از القاي سلولي جهت تاييد سلولهاي تمايز يافته از روش ايمونوسيتوشيمي و ‪ RT-PCR‬استفاده شد كه در اين روش نشانگرهاي اختصاصي كبدي مانند آلبومين، ‪ CK۱۹‬و نشانگرهاي هماتوپوئيتيك (‪ (CD۳۴,CKIT‬بررسي شدند.
به گفته دكتر سليماني سلولهاي مزانشيمي تكثير يافته شبيه سلولهاي فيبروبلاستي (دوكي شكل و كشيده) هستند و بعد از طي سه مسير و تحت تاثير فاكتورهاي رشد فوق، متمايز شدند.
بر اساس نتايج به دست آمده، مغز استخوان كه منبعي مناسب براي سلولهاي بنيادي فزانشيمي است، قابليت تمايز به انواع دودمانهاي سلولي از جمله سلولهاي كبدي را دارد و داراي كاربردهاي آزمايشگاهي و باليني است.
استروماي مغز استخوان بافت پيچيده‌اي است كه عملكرد خون‌سازي را پوشش مي‌دهد و از جمعيتهاي ناهمگن (هتروژن) تشكيل شده و داراي پيش‌سازهايي است كه مي‌توانند به انواع مختلف سلول فرانشيمي تبديل شوند.
سلولهاي بنيادي فرانشيمي قابليت تمايز يافتن به سلولهاي شبيه هپاتوسيت تحت تاثير القاگرهاي مختلف در محيط ‪ INVITRO‬را دارند.

منبع : IRNA

دانشمندان موفق به توليد سلول جنسي نر (اسپرم) از سلول‌هاي بنيادي مغز استخوان زنانه شدند . (POST 75)

دكتر كريم نيرنيا كه چندي پيش موفق شده بود از سلول هاي مغز استخوان مردانه، اسپرم هاي ابتدايي توليد كند در اين پروژه توانسته است از سلول‌هاي مغز استخوان زنانه اسپرم به دست آورد كه اين اسپرم هاي را در اصطلاح «اسپرم زنانه» ناميده اند.
به گفته دانشمندان اگر اين روش با موفقيت به انجام برسد بسيار عملي تر از توليد اسپرم از سلول‌هاي جنيني خواهد بود.
دانشمندان انگليسي مي‌گويند كه با كمك تكنيك جديد امكان دستيابي به روش هاي درماني نوين ناباروري فراهم خواهد شد و اين امر انتقاد گروهي را برانگيخته است چراكه آنها معتقدند با قابليت تبديل مغز استخوان زنانه به اسپرم نقش مردان در فرآيند خلق حيات عملا منتفي خواهد شد.
دكتر كريم نيرنيا، استاد بيولوژي سلولهاي بنيادي در دانشگاه نيوكسل در ماه آوريل سال گذشته با گرفتن سلولهاي بنيادي از مردان بالغ و تبديل آنها به اسپرم هاي اوليه گام مهمي در اين تحقيقات برداشت.
وي هم اكنون موفق شده است در فرآيندي مشابه كه شرح آن هنوز منتشر نشده است از سلول هاي بنيادي بافت جنيني زنانه اسپرم توليد كند.
مرحله بعدي اين پژوهش وارد كردن اين اسپرم هاي ابتدايي به مرحله ميوز يا تقسيم سلولي است كه به اين ترتيب اين اسپرم ها به ميزان صحيح مواد ژنتيكي براي كسب توان بارور سازي دست پيدا كنند.
نيرنيا كه در سال ۲۰۰۶ توانست با استفاده از اسپرم هاي حاصل از سلول‌هاي بنيادي جنيني مردانه موش هاي آزمايشگاهي را بارور كند در واقع قابليت اين روش را به نمايش گذاشت.
در آن تحقيق موش بارور شده با اين روش هفت نوزاد به دنيا آورد كه شش تاي آنها تا سن بزرگسالي زنده ماندند.
وي هم اكنون خوشبين است كه همين جنبه از اسپرم هاي رشد يافته در آزمايشگاه را براي زنان پياده كند.
نيرنيا در گفت و گويي با مجله علمي و برجسته نيوساينتيست اظهار داشت: من تصور مي‌كنم كه در اصل اين امر به لحاظ علمي امكان پذير خواهد بود.
وي ياد آور شد كه براي انجام روش استفاده از سلولهاي بنيادي مغز استخوان زنانه، جهت آغاز آزمايش‌هاي مربوط به توليد اسپرم زنانه هم‌اكنون در تلاش براي ارائه درخواست تاييد اخلاقي از دانشگاه مزبور است.
دكتر نيرنيا متذكر شد: ما هم‌اكنون در حال نوشتن فرم درخواست هستيم و در صورتي كه درخواستمان تاييد شود آزمايش‌هاي خود را در همين دانشگاه آغاز خواهيم كرد.
اين دانشمند برجسته سلول‌هاي بنيادي در شيراز متولد شده و پي از گذراندن دبستان و دبيرستان در زادگاهش، تحصيلات خود را در رشته بيولوژي ملكولي و سلول‌هاي بنيادي در دانشگاه گوتنگن آلمان پي گرفته و حدود دو سال بعد به عنوان پژوهشگر در اين دانشگاه شروع به فعاليت كرد و هم‌اكنون يك سالي است كه در دانشگاه نيوكاسل به عنوان مسوول دپارتمان بيولوژي سلول‌هاي بنيادي فعاليت دارد.
دكتر نيرنيا چندي پيش در گفت‌و‌گويي با خبرنگار ايسنا از اجراي طرح فوق‌العاده و بي‌سابقه ديگري در زمينه سلول‌هاي بنيادي در ادامه اين تحقيقات خبر داده و اظهار داشت: يك اقدام مهم ديگر مسير برعكس اين روش فعلي است به اين ترتيب كه تلاش مي‌كنيم دريابيم كه آيا از سلولهاي جنسي مي‌توان سلولهاي مغز استخوان به دست آورد؟
در آزمايش‌هاي اوليه‌اي كه هنوز انتشار پيدا نكرده ما قصد داريم ببينيم كه آيا مي‌توانيم از سلولهاي جنسي، سلولهاي بنيادي خون يعني سلولهاي مغز استخوان را توليد كنيم كه اين روش در صورت تكميل شدن، كاربردهاي زيادي در آينده خواهد داشت، مخصوصا در درمان برخي از سرطان‌هاي خون كه يك حالت جهش در سلولهاي بنيادي مغز استخوان بروز مي‌كند. اين امكان وجود دارد كه سلول‌هاي جنسي در اين بيماران هنوز سالم و قابل استفاده باشند و به اين ترتيب مي‌توانيم امكان خون‌سازي سالم را براي اين قبيل بيماران فراهم كنيم.

منبع : Pezeshk.us

نخستين مركز تحقيقات سلولهاي بنيادين در دانشگاه كيوتو ژاپن با هدف ساخت هر نوع بافت و يا اندام تاسيس شد. (POST 74)

استفاده عملي از سلولهاي بنيادين كه قادر هستند براي ساخت هر نوع بافت و يا اندامي مورد استفاده قرار گيرند، ايجاد شده است.
به گزارش ايرنا به نقل از “ان.اچ.كي”، پروفسور ” شينايا ياماناكا” در گفت و گو با خبرنگاران تاسيس اين مركز را به طور رسمي اعلام كرد.
پروفسور ياماناكا كه تيم وي نخستين تيمي در جهان است كه به طور موفقيت آميزي توانست از سلولهاي پوست انسان به عنوان سلولهاي پايه جنيني استفاده كنند ، به عنوان مدير اين مركز منصوب شد.
به گزارش ان.اچ.كي، دراين مركز جديد به مطالعات پايه‌اي از جمله ايجاد سلولهاي پايه با قابليتهاي چندگانه ، بدون حضور ژنهاي خارجي و با هدف اطمينان از ايمني آنها پرداخته خواهد شد.
اين گزارش مي‌افزايد: از جمله اهداف ايجاد اين مركز، استفاده عملي از سلولهاي بنيادين، توسعه روشها و توليد داروهاي ويژه معالجات ترميمي است.
مركز جديد تحقيقات سلولهاي بنيادين دانشگاه كيوتو همچنين به عنوان سازمان اصلي يك شبكه براي همكاري با ديگر موسسات تحقيقاتي عمل كرده و مطالعات مشتركي را نيز با اين موسسات انجام مي‌دهد.
به گزارش ان.اچ.كي، اين مركز تحقيقاتي درنظر دارد تا محققاني را نيز از موسسات ديگري كه با آن كار مي‌كند، بپذيرد.
وزارت آموزش، فرهنگ، ورزش، علوم و فن آوري ژاپن پيش از اين تصميم گرفته بود تا چندين مركز تحقيقات سلولهاي بنيادين در اين كشور ايجاد كند.
هدف اين وزارتخانه از اين اقدام، تسريع در استفاده كاربردي از سلولهاي بنيادين در علوم پزشكي عنوان شده است.
يك هيات دولتي ژاپن پس از آن كه اين وزارتخانه تصميم به ايجاد يك مركز جديد تحقيقات سلولهاي بنيادين در دانشگاه كيوتو و همچنين ايجاد شبكه سراسري پژوهشگران سلولهاي بنيادين گرفت ، نخستين نشست خود را در اين زمينه برگزار كرد.
اعضاي اين هيات ، گفتند: كسب اطمينان از توليد باثبات، منشا سلولهاي بنيادين و همچنين تاييد سريع ايمني اين سلولها ضروري است.
اعضاي اين هيات همچنين توافق كردند كه چهار مركز ديگر تحقيقات ويژه سلولهاي بنيادين در اين كشور ايجاد شود.
اين هيات در نظر دارد تا بحث و بررسي در مورد چگونگي رسيدگي به امتياز ثبت اختراعات و ديگر حقوق داراييهاي معنوي مربوط به تحقيق بر روي سلولهاي بنيادين را سرعت بخشد.

منبع : PEZESHK.US

فناوريهاي سلول بنيادي ظرف ده سال آينده در درمان بيماريها و التيام آسيب‌ها مورد استفاده قرار خواهند گرفت. (POST 73)

“شينيا ياماناكا” از دانشگاه كيوتو كه گروه تحقيقاتي وي در ماه نوامبر با برنامه‌ريزي مجدد سلولهاي پوست انسان، سلول‌هايي كاملا شبيه به سلولهاي بنيادي حاصل از جنين انسان به وجود آورد، مي‌گويد فناوري جديد به حدي ساده است كه بسياري از آزمايشگاهها براي دستيابي به موفقيتهاي بيشتر در اين زمينه با هم رقابت مي‌كنند.
وي مي‌گويد اين فناوري در مورد برخي بيماران و برخي بيماريها كمتر از ‪ ۱۰‬سال و در مورد برخي ديگر از بيماريها بيشتر از ‪ ۱۰‬سال طول مي‌كشد تا وارد چرخه درمان شود.
سلولهاي بنيادي، سلولهاي اوليه‌اي هستند كه در نهايت به ‪ ۲۲۰‬نوع سلول مختلف در بدن انسان تمايز مي‌يابند.
سلولهاي بنيادي قابليت عظيمي براي درمان و معالجه بيماريها دارند زيرا مي‌توانند جايگزين سلولها، بافت‌ها و اندامهاي آسيب ديده يا بيمار بدن شوند.
با اين‌حال، تحقيقات سلولهاي بنيادي جنجال بسياري برانگيخته است زيرا استخراج سلولهاي بنيادي تاكنون مستلزم نابودي جنين بوده است.
تحقيقات اين دانشمندان ژاپني كه با پژوهشگران آمريكايي به سرپرستي جيمز واتسون از دانشگاه ويسكانسين در مديسن همكاري داشته‌اند مورد تمجيد منتقدان تحقيقات بر روي جنين قرار گرفته است.
اين تحقيقات از آن زمان شتاب گرفته است. به گفته ياماناكا پنج آزمايشگاه در آمريكا و چندين آزمايشگاه در ژاپن تاكنون از سلولهاي پوست انسان موسوم به ‪ ، iPS‬سلولهاي بنيادي بدست آورده‌اند.
وي اين موفقيت‌ها را به علت سادگي زياد اين فناوري مي‌داند. گرفتن سلولهاي بنيادي از سلولهاي پوست، فقطط به فناوري پايه و زيست‌شناسي سلولي نياز دارد و تجهيزات يا فناوري خاصي نمي‌خواهد.
ياماناكا مي‌گويد وجود رقباي بسيار در اين حوزه تحقيقاتي فشار رواني زيادي بر او وارد كرده است، اما اين رقابت‌ها همه چيز را سرعت مي‌بخشد.
وي اين رقابتها براي بيماراني كه در انتظار درمان هستند نويدبخش مي‌داند.

منبع : pezeshk.us

خصوصیات مشترک سلول های بنیادی (POST 72)

سلول های بنیادی با دیگر انواع سلول ها در بدن متفاوت هستند.همه این ها صرف نظر از منبع آن ها دارای ۳ ویژگی مشترک هستند.۱-قدرت تقسیم و نوسازی خود برای مدت طولانی۲-عدم تخصصی بودن برای بافت خاصی۳-قدرت تبدیل شدن به سلول های تخصصیدانشمندان در حال تلاش برای رسیدن به ۲ پاسخ اساسی در زمینه قدرت بالای نوسازی در زمان طولانی در این سلول ها می باشند که عبارتند از :۱-چرا سلول های بنیادی گرفته شده از یک جنین می توانند برای یک سال یا بیشتر در محیط آزمایشگاه به صورت غیر تمایز یافته تقسیم شوند اما سلول های بنیادی بزرگسالان این ویژگی را ندارد؟۲-فاکتورهای طبیعی در بافت های زنده که به صورت طبیعی” تقسیم شدن” و “خود نوسازی” را در این سلول ها تنظیم می کنند کدامند؟یافتن پاسخ های این سوالات ممکن است این امکان را به وجود بیاورد که بفهمیم چگونه سلول ها در جریان رشد جنین طبیعی normal embryonic development) ( و یا در جریان یک تقسیم سلول غیر طبیعی که منجر به سرطان می شود تقسیم می شوند.این ها به دانشمندان این توانایی را می دهند که بتوانند در محیط آزمایشگاه سلول های بنیادی جنینی و بزرگسالی را به صورت موثرتری کشت بدهند.Stem cells سلول های غیر تخصصی هستند و این به این معناست که این سلول ها هیچ یک از ساختارهای تخصصی یک بافت بخصوص را ندارند ، چیزی که اجازه انجام کارهای تخصصی را به آن ها می دهد.برای مثال یک stem cell نمی تواند با سلول های همسایه اش جهت پمپ کردن مایعات همکاری کند،چیزی که در سلول های قلبی اتفاق می افتد.همچنین یک stem cell ساختارهای مخصوص برای حمل اکسیژن را ندارد پدیده ای که به وسیله گویچه های قرمز خون انجام می گیرد. همچنین یک stem cell قادر به شلیک سیگنال های الکتروشیمیایی به سایر سلول ها نیست چیزی که در سلول های عصبی اتفاق می افتد.با این وجود یک سلول تخصص نیافته بنیادی فادر است به یک سلول تخصصی عضله قلب یا سلول خونی ((blood cell و یا سلول عصبی (nerve cell) تبدیل شود.stem cell قادربه تقسیم شدن (dividing) ونوسازی خودشان برای مدت طولانی هستند.پدیده ای که در سلول های عضلانی، و خونی و یا عصبی به صورت طبیعی دیده نمی شود.در واقع سلول های عضلانی و خونی و یا عصبی به طور طبیعی قادر به تکثیر خودشان نیستند.اما سلول های بنیادی این عمل را بارها و بارها انجام می دهند.هنگامی که عمل تکثیر برای مدت طولانی اتفاق می افتد آن را proliferation می نامند.یک جمعیت آغازگر سلول بنیادی که شروع به proliferation می کنند می تواند میلیون ها سلول را ایجاد کند ، حال اگر این سلول ها نیز به مانند سلول های مادری اولیه غیر تخصصی (unspecialized) باشند می گویند که این سلول ها قادر به long-term self renewal هستند.یکی از نکات مورد توجه دانشمندان فاکتورها و عوامل و شرایطی است که منجر می شود سلول های بنیادی به صورت غیر تخصصی unspecialized باقی بمانند.کشت این سلول ها در محیط آزمایشگاهی بدون اینکه این ها به سلول های تخصصی تمایز پیدا کنند ، مدت ها زمان برد ودر طی آن مطالعات و اشتباهات زیادی اتفاق افتاد.برای مثال حدود ۲۰ سال طول کشید تا اموختند که چگونه “سلول های بنیادی جنینی انسانی” را در ازمایشگاه کشت بدهند و این امر خود به دنبال توسعه و پیشرفت شرایط برای رشد “سلول های بنیادی موشی” اتفاق افتاد.یکی دیگر از جنبه های مهم تحقیقات در این زمینه یافتن سیگنال های داده شده به این سلول ها در یک بافت بالغ بود که منجر به proliferation این سلول ها و عدم تمایز آن ها می شد تا زمانی که برای ترمیم یک بافت بالغ به آن ها نیازی نباشد.این نتایج در این نظر برای دانشمندان مهم بود که آن ها را قادر می ساخت تا این سلول ها را به میزان زیادی و به صورت unspecialized به منظور تحقیقات بیشتر در محیط آزمایشگاه تکثیر کنند.سلول های بنیادی قادر به تبدیل شدن به سلول های تخصصی هستند:فرایندی را که در آن سلول های غیرتخصصی به سلول های تخصصی یک بافت خاص تبدیل می شوند را تمایز diffrentiation می نامند.این پدیده تحت تاثیر signals داخلی و خارجی قرار می گیرد که بخش مهمی از تحقیقات امروزه دانشمندان را به خود معطوف کرده است.Internal signals آن دسته از علائمی هستند که توسط ژن ها کنترل می شود.در واقع به اطلاعاتی گفته می شود که خصوصیات و عملکردی و ساختاری یک سلول رابا کد کردن اطلاعات لازم در یک زنجیره DNA تعیین می کند.اما منظور از external signals علامت هایی است که منشا خارج سلولی دارند و شامل مواد شیمیایی ترشح شده، تماس فیزیکی با سلول های مجاور و مولکول های مخصوص در محیط میکروسکپی اطراف سلول می باشند.(microenviroment)بنابراین سوالات زیادی در مورد تمایز سلول های بنیادی باقی ماند: آیا سیگنال های داده شده برای تمایز سلول های بنیادی برای همه انواع این سلول ها یکسان و شبیه به هم هستند؟ و آیا می توان با تنظیم این signals تمایز سلول را در یک مسیر معین به پیش راند؟یافتن پاسخ این سوالات بسیار مهم است و می تواند دانشمندان را به سمت راهی هدایت کند تا بتوانند رشد و تمایز این سلول ها را در محیط آزمایشگاه کترل کنند.و به وسیله آن بتوانند راه های جدیدی برای استفاده از” سلول های در حال رشد” و یا بافت ها به منظور اهداف سلول درمانی (cell-based therapy) دست یابند.سلول های بنیادی بزرگسالی که در اندام های افراد بعد از تولد وجود دارند تمایل دارند که به سلول های متعلق به همان بافتی که در آن قرار دارند تبدیل شوند.به عبارتی سلول های خون ساز موجود در مغز قرمز استخوان که به نام سلول های بنیادی خونساز (hematopoietic stem cells) مشهور هستند تمایل دارند تا به سلول های گلبول قرمز، گلبول سقید و پلاکت ها تبدیل شوند.در سال های اخیر تحقیقات زیادی در مورد امکان تبدیل سلول بنیادی مخصوص یک بافت یه سلول های تخصصی یک بافت کاملا متفاوت انجام شده است . این فرایند را در اصطلاح plasticity می نامند.برای مثال تبدیل سلول های بنیادی مغز استخوان به نورون ها و یا تبدیل سلول های بنیادی کبدی به سلول های تولید کننده انسولین و یا تبدیل سلول های خون ساز به سلول های عضله قلبی.بنابراین امکان استفاده از سلول های بنیادی بزرگسالی adult stem cells به منظور سلول درمانی cell-based therapy یکی از مهم ترین مباحث تحقیقات جهان پزشکی را به خود اختصاص داده است.

منبع : Pezeshk.us

سلول بنیادی چیست؟ (POST 71)

در طول تاريخ بشر، علم پزشكى با افكار و تصورات بزرگ و شجاعت پيشگامان عجين بوده است و همچنين ميل به دستيابى به كيفيت بالاى زندگى كسانى كه از بيمارى ها رنج مى برند دغدغه هميشگى انسان است. دردهه هاى گذشته علم پزشكى دچار انقلاب و تحول بزرگى شده است كه حتى تحولات كشف پنى سيلين، داروهاى بيهوشى ويا اشعه ايكس را تحت الشعاع قرارداده . دنيا به يك باره وارد يك دوره زمانى از پيوند مغز استخوان، قلب، كبد و كليه يا كشف دى ان ای و ژنوم انسانى، روش هاى نوين نوزادان آزمايشگاهى، اصلاح نژادى حيوانات و درمان با سلول هاى بنيادى… وهمچنين بسيار نزديك به توليد انواع بافتها و ارگان هاى انسان شده است.
سلولهای بنیادی یا stem Cell سلولهای اولیه ای هستند که قادر به ایجاد هر نوع سلولی در بدن هستند. آنها می توانند تحت تأثیر بعضی شرایط فیزیولوژیك یا آزمایشگاهی به سلول هایی با عملكردهای اختصاصی مانند سلول های عضلانی قلب یا سلول های تولیدكننده انسولین در پانكراس و… تبدیل شوند.
تحقیقات در زمینه سلول های بنیادی دو ویژگی مهم دارند كه آنها را از انواع سلول های دیگر متمایز می سازد:

۱- توان نوسازی سلول های نامتمایزی هستند كه توانایی تكثیر نامحدود خود را دارند و در حالت نامتمایز باقی بمانند.۲- پرتوانی:سلول های بنیادی قادر به ایجاد هر نوع سلولی در بدن هستند. آنها می توانند تحت تأثیر بعضی شرایط فیزیولوژیك یا آزمایشگاهی به سلول هایی با عملكردهای اختصاصی مانند سلول های عضلانی قلب یا سلول های تولیدكننده انسولین در پانكراس و… تبدیل شوند.دانشمندان در ابتدا با دو نوع از سلول های بنیادی كه از حیوانات و انسان ها به دست آمده بودند، شامل سلول های بنیادی جنینی و سلول های بنیادی بالغین كار می كردند كه این دو دسته سلولی عملكردها و ویژگی های مختلفی دارا هستند.بیشتر از ۲۰ سال قبل ( در اوایل دهه ۱۹۸۰ میلادی ) دانشمندان توانستند سلول های بنیادی را از جنین ابتدایی موش جدا كنند و با مطالعه سالها جزئیات بیولوژی سلول های بنیادی موش؛ در سال ۱۹۹۸ دانشمندان موفق به جدا كردن سلول های بنیادی جنینی از جنین انسان و رشد آنها در محیط آزمایشگاه شدند و این سلول ها را سلول های بنیادی جنینی انسان نامیدند. این سلول های همانطور كه از نامشان مشخص است از جنین های ۴ یا پنج روزه كه از تخم های آزمایشگاهی بارور می شوند به دست می آیند و در محیط آزمایشگاهی در محیط كشت های اختصاصی رشد داده می شوند.سلول های بنیادی بالغین، سلول های نامتمایزی هستند كه در بین سلول های تمایز یافته بافت ها و ارگان های بدن انسان یافته می شوند و توانایی نوسازی و تمایز به انواع سلول های اختصاصی اصلی بافت یا ارگان را دارند. نقش های اولیه این سلول ها در یك ارگان زنده شامل حمایت كردن و تعمیر بافت هایی است كه از آنها به دست می آیند.دانشمندان سلول های بنیادی بالغین را در بافت های بیشتری نسبت به آنچه فكر می كردند به دست آوردند. این یافته ها دانشمندان را به استفاده از این سلول ها در علم پیوند راهنمایی كرد. اكنون بیشتر از ۳۰ سال از استفاده سلول های بنیادی بالغین خون ساز كه از مغز استخوان برای پیوند جدا می شوند، می گذرد.در سال ۱۹۶۰ محققان كشف كردند كه مغز استخوان حداقل دو نوع سلول بنیادی را دربردارد كه شامل سلول های بنیادی خون ساز كه انواع سلول های خونی را در بدن می سازند و سلول های استرومال كه می توانند بافت های غضروف، استخوان، چربی، بافت های همبندی فیبروز را در بدن بسازند، است.در سال ۱۹۶۰ دانشمندانی كه موش ها را مطالعه می كردند دو منطقه از مغز موش را كه شامل سلول های تقسیم شونده كه تبدیل به سلول های عصبی می شوند، كشف كردند. بر خلاف این گزارش ها بیشتر دانشمندان معتقد بودند كه سلول های عصبی جدید در مغز بالغین نمی تواند تولید شود تا اینكه در سال ۱۹۹۰ دانشمندان توافق كردند كه مغز بالغین شامل سلول های بنیادی است كه توانایی تولید سه نوع اصلی سلول های مغزی را كه شامل آستروسیت ها و الیگودندروسیت ها (سلول های غیرعصبی) و نورون ها (سلول های عصبی) دارا هستند.سلول های بنیادی بالغین در ارگان ها و بافت های زیادی از بدن جدا شده اند، اما نكته مهم این است كه تعداد بسیار محدودی از این سلول ها در هر بافت وجود دارد كه در منطقه خاصی از آن بافت برای سالها ساكن می مانند، تا اینكه با ظهور بیماری یا آسیب بافتی فعال می شوند.بافت هایی كه سلول های بنیادی بالغین در آنها یافت می شوند عبارتند از: مغز استخوان، خون محیطی، مغز، عروق خونی، پالپ دندان، عضله اسكلتی، پوست، كبد، پانكراس، قرنیه، شبكیه، سیستم گوارش.دانشمندان در خیلی از آزمایشگاه ها تلاش می كنند تا بتوانند كه سلول های بنیادی بالغین را در كشت سلول به انواع سلول ها اختصاصی تبدیل كنند تا از آنها برای درمان بیماری ها و صدمات بافتی استفاده كنند.پتانسیل های درمانی این سلول ها عبارتند از:جایگزینی سلول های تولیدكننده دوپامین در مغز در بیماری پاركینسون، تولید سلول های انسولین ساز برای نوع یك دیابت (وابسته به انسولین) و تعمیر سلول های عضلانی تخریب شده.سلول های بنیادی بند ناف از سلول های پرتوان دیگر هستند كه همچون سلول های بنیادی بالغین قادرند تا انواعی از سلول ها را در محیط آزمایشگاهی تولید كنند. در بند ناف دو دسته سلول های بنیادی وجود دارند كه قادر به ساختن سلول های خونی و سلول های استخوانی و چربی بوده و همچنین به عنوان جایگزینی برای سلول های مغز استخوان در علم پیوند مغز استخوان محسوب می شوند.ضرورت تحقیق و پژوهش در خصوص سلول های بنیادی چیست؟ سلول های بنیادی قادرند به طور نامحدود هر نوع سلول را به وجود آورند كه این خصوصیت باعث استفاده حیرت آور این سلول ها در علم پیوند شده است. علاوه بر این می توان به گونه ای این سلول ها را از نظر ژنتیكی تغییر داد تا پس از پیوند دفع نشوند.كارهایی كه در این رابطه تا به حال انجام شده اند عبارتند از:۱- سلول های ماهیچه قلب توان تكثیر طی دوره بزرگسالی را ندارند و هرگاه با جراحت یا ایسكمی، به بافت مزبور آسیبی برسد بافت غیرفعال جایگزین سلول های ماهیچه ای قلب فعال می شوند. سلول های بنیادی جنینی توان تبدیل به سلول های ماهیچه ای قلب را دارند كه از آنها می توان در درمان موارد سكته های قلبی كه عامل اصلی آسیب به ماهیچه قلب هستند و همچنین در موارد اختلالات مادرزادی قلبی استفاده كرد.۲- سلول های بنیادی خون ساز در علم پیوند مغز استخوان برای درمان بعضی بیماری های خونی مانند تالاسمی و همچنین سرطان های افراد بزرگسال و خردسال به كار می روند كه در ایران از سال ۱۳۷۱ در مركز هماتولوژی و انكولوژی و پیوند مغز استخوان واقع در بیمارستان شریعتی وابسته به دانشگاه علوم پزشكی تهران و دانشگاه علوم پزشكی شیراز انجام می شود.۳- سلول های مولد انسولین از سلول های بنیادی جنینی موش و انسان به دست آمده اند كه می توانند راهگشایی در درمان بیماری دیابت باشند.۴- سلول های عصبی از سلول های بنیادی جنینی به دست آمده اند كه از آنها می توان در درمان بیماری های تخریب شونده سیستم عصبی مانند پاركینسون و یا آلزایمر استفاده كرد.۵- سلول های پوستی از سلول های بنیادی جنینی به دست آمده اند.

منبع : Pezeshk.us

اطلاعات کامل درباره ریزمغذی ها (POST 70)

ريزمغذي‌‌ها دسته‌اي از عناصر و ترکيبات شيميايي هستند که به ميزان جزيي مورد نياز بدن هستند اما همين مقدار جزيي نقش مهمي‌در فرآيند‌‌هاي شيميايي بدن دارد و از اين طريق به حفظ و ارتقاي سلامت انسان کمک مي‌کند. کمبود اين مواد مغذي اختلالات مهمي‌در عملکرد طبيعي اندام‌‌هاي بدن ايجاد مي‌کند. عوارض ناشي از کمبود بعضي از ريزمغذي‌‌ها از چنان اهميتي برخوردارند که تلاش‌‌هاي بسياري در سراسر دنيا صورت مي‌گيرد تا ميزان اين کمبود‌‌ها را در جامعه به حداقل برسانند. در بسياري از کشور‌‌ها به روش‌‌هاي گوناگون اين ريزمغذي‌‌ها به الگوي مصرف روزانه مردم اضافه مي‌شود که غني کردن مواد غذايي با ريزمغذي‌‌هاي گوناگون و تامين آنها به صورت مکمل از آن جمله‌اند. از سوي ديگر، تلاش براي تصحيح فرهنگ و الگوي غذايي مردم در جهت شناساندن اهميت اين موضوع و آموزش همگاني، راه‌حل‌هاي اين معضل بهداشتي هستند.آهنآهن به عنوان يک ماده غذايي ضروري وظيفه حمل اکسيژن را در خون به عهده دارد و همچنين هموگلوبين موجود در خون و ميوگلوبين موجود در ماهيچه آهن دارند. آهن همچنين يکي از عوامل تشکيل دهنده آنزيم‌‌هاي گوناگون در بدن است. فرم آهن ذخيره شده در بدن انسان به صورت فريتين و هموسيدين است که درقسمت‌‌هاي متعدد بدن انسان از جمله مغز استخوان، کبد و طحال وجود دارد. پروتئين انتقال‌دهنده، آهن موجود در بدن را به سلول‌‌هاي بدن مي‌رساند.
کمبود شديد آهن در بدن سبب کم‌خوني، رنگ‌پريدگي، سلول‌‌هاي خوني با ميزان غلظت هموگلوبين پايين مي‌شود. کمبود شديد آهن در زنان باردار خطر تولد فرزندان نارس را افزايش داده و همچنين موجب تولد نوزادان کم وزن مي‌شود. کمبود آهن در کودکان سبب اختلالات رفتاري مانند کاهش تمرکز مي‌‌شود.
در سال 1989 RDA ميزان آهن مصرفي براي نوزادان شش ماه را 6 ميلي‌گرم و براي کودکان تا 10 سال و پسران سن 18 سال و بالاتر و زنان بالاتر از 50 سال را 10 ميلي‌گرم اعلام کرد.
ميزان مصرف روزانه 12 ميلي‌گرم براي پسران 11 تا 18 سال و 15 ميلي‌گرم براي دختران و زنان 11 تا 50 سال و 30 ميلي‌گرم براي زنان باردار توصيه شده است.
مکمل‌‌هاي آهن براي بيشتر مردم مورد استفاده نيست زيرا افزايش ذخاير آهن در بدن اثرات متضاد و سويي برجاي مي‌گذارد. در نتيجه زنان يائسه و مردان بالغ در صورت عدم نياز به مصرف بايد از مصرف بيش از حد آهن خودداري کنند.
گوشت قرمز، گوشت پرندگان و ماهي‌‌ها، سبزي‌‌ها، حبوبات و سويا حاوي مقادير متفاوت آهن هستند. گوشت قرمز منبع غني از آهن است که قدرت جذب آهن موجود در آن از قابليت بالايي برخوردار است.
15 تا 45 درصد آهن مصرفي به صورت آهن «هم» در بدن جذب مي‌شود که اين امر وابسته به ميزان آهن ذخيره شده در بدن انسان است. افرادي که با کمبود آهن مواجه هستند از اين طريق مي‌توانند نيازهاي بدنشان را تامين کنند. آهن «هم» بيشتر در گوشت قرمز و گوشت ماهي‌‌ها قابل دسترسي است.ميزان جذب آهن غيرهِم در بدن در حدود 1 تا 15 درصد است که اين ميزان وابسته است به ميزان آهن ذخيره شده در بدن و همچنين حضور عوامل تشديدکننده جذب آهن در بدن که از جمله مي‌توان به اسيد اسکوربيک يا ويتامين C اشاره کرد و همچنين عواملي مانع جذب آهن در بدن مي‌شوند که از آن جمله مي‌توان به اسيد‌فيتيک حبوبات، پلي فنول‌‌ها در چاي و قهوه يا ماهي قرمز و کلسيم در لبنيات اشاره کرد. محصولاتي مانند آرد که با آهن غني مي‌شوند در کاهش کمبود آن موثرند.يد
يد يكي از عناصر شيميايي است. كلسيم، اكسيژن، ازت و سديم نيز نمونه‌‌هاي ديگري از عناصر شيميايي هستند اما يد خيلي نادرتر است، انسان براي ساختن هورمون‌‌هاي تيروئيد به يد نياز دارد. هورمون‌هاي تيروئيد به وسيله غده تيروئيد ساخته مي‌شوند. هورمون‌‌هاي تيروئيد پس از آنكه در تيروئيد ساخته شدند، با جريان خون در سراسر بدن حركت كرده و بسياري از فعل و انفعالات شيميايي قسمت‌هاي گوناگون بدن را كنترل مي‌کنند، اين هورمون‌‌ها براي تكامل و عملكرد طبيعي بدن، مغز و دستگاه عصبي، براي حفظ گرماي بدن و انرژي ضروري هستند.
وقتي يد به اندازه كافي به بدن نرسد، تيروئيد نمي‌تواند به اندازه كافي هورمون بسازد. اين كمبود پيامدهاي بهداشتي مهمي دارد كه مجموعه آنها را «اختلالات ناشي از فقر يد» مي‌نامند.
اصطلاح گواتر به معناي بزرگ‌تر بودن تيروئيد از اندازه عادي آن است. اشخاصي كه دچار فقر يد هستند به گواتر مبتلا مي‌شوند زيرا نمي‌توانند به اندازه كافي هورمون تيروئيد بسازند.
هيپوتيروئيديسم به مواردي اطلاق مي‌شود كه بدن هورمون تيروئيد را به اندازه كافي دريافت نمي‌كند. هيپوتيروئيديسم سبب تنبلي، خواب‌آلودگي، خشكي پوست، تحمل نکردن سرما و يبوست مي‌شود. هيپوتيروئيديسم نوزادان مساله‌اي بسيار جدي است زيرا عقب‌ماندگي ذهني ايجاد شده قابل تصحيح نبوده و در همه عمر پايدار مي‌ماند.
اصطلاح کرتينيسم به عوارض خيلي شديد هيپوتيروئيدمي اطلاق مي‌شود كه در دوره جنيني يا نوزادي اتفاق مي‌افتد. كرتن‌‌ها مبتلا به عقب‌افتادگي عقلي غيرقابل برگشت هستند و علاوه بر آن، علايم ديگري نيز مانند تاخير در رشد دستگاه عضلاني، استخواني و كري و لالي در آنها ديده مي‌شود.
ميزان يد موجود در مواد غذايي به طور معمول كم است. بيشترين ميزان يد در ماهي و به ميزان كمتر در شير، تخم مرغ و گوشت وجود دارد. ميزان يد در ميوه‌‌ها و سبزي‌ها بسيار پايين است. به علاوه، ميزان يد موجود در آنها نيز بسته به محل، فصل و روش پخت تفاوت مي‌كند. ميزان يد آب آشاميدني نيز نمي‌تواند تامين كننده يد مورد نياز روزانه بدن باشد. به علاوه، در مناطقي كه ميزان يد در آب و خاك كم است، محصولات غذايي حيواني و گياهي يد كافي ندارند. به دليل ميزان يد پايين موجود در مواد غذايي در مقايسه با ميزان يد مورد نياز روزانه بدن بايد از روش‌هاي ديگري براي تامين يد مورد نياز روزانه استفاده كرد. در ايران براي تامين يد مورد نياز، نمک‌ها يددار شده‌اند.
روي
عنصر روي در بدن نقش مهمي در ساختمان بيش از 50 متالوآنزيم دارد. به همين دليل، كمبود روي بسياري از سيستم‌‌هاي بدن را تحت تاثير قرار مي‌دهد، به ويژه بافت‌‌هايي كه سرعت تقسيم سلولي و بازگردش آنها زياد است مانند سيستم ايمني و دستگاه گوارش که در مقايسه با ساير بافت‌‌ها بيشتر تحت تاثير قرار مي‌گيرند. مجموع مقدار روي در بدن 5/1 تا 5/2 گرم است كه بخش اعظم آن در عضلات، استخوان‌‌ها و كبد است و بخش كوچكي در پوست و مو و ناخن يافت مي‌شود.
مهم‌ترين آثار روي در مواردي همچون رشد فيزيكي، توليد مثل، سلامت پوست، نمو عصبي رفتاري، مقاومت بدن در برابر ابتلا به بيماري‌ها است. وجود عنصر روي در دوران كودكي به علت رشد سريع بدن يك نياز بسيار حياتي است.
گرچه از اوايل دهه 1900، روي به عنوان ماده‌اي مغذي شناخته شده است، امروزه كمبود روي يكي از مشكلات تغذيه‌اي افراد كشورهاي كم درآمد است. شواهد واضحي مبني بر كمبود روي در انسان از دهه 1960 مشخص شد زماني كه موارد كوتاه قدي و تاخير در بلوغ جنسي در نوجوانان شرق ميانه گزارش شدند. با تجويز مكمل روي به اين نوجوانان، وزن، قد و بلوغ جنسي آنان به طور معني‌داري بهبود پيدا كرد. نتايج تحقيقات متعددي نشان داده است كه مكمل روي موجب افزايش رشد در كودكان كوتاه قد شده و همچنين موجب كاهش عفونت‌‌هاي معمول دوران كودكي مانند اسهال و پنوموني مي‌شود.
با توجه به اهميت روي در بدن كمبود آن نيز مي‌تواند به مشكلات متعدد منجر مي‌شود و سلامت كودكان را به خطر اندازد، به ويژه با توجه به سرعت رشد بالاي شيرخواران و افزايش نياز بدن به وجود روي، كمبود روي آثار خود را به اشكال گوناگون و به شكلي واضح نشان خواهد داد.
بهترين منبع روي در سال اول زندگي، شير مادر است ولي از سال دوم به بعد ساير مواد غذايي مانند (گوشت و غلات) منبع تامين‌كننده روي هستند.
كمبود روي در گروه سني كودكان به عوارضي مانند تاخير رشد و كوتاه قدي، تاخير در بلوغ، كم‌خوني خفيف، تاخير در ترميم زخم، اختلالات رفتاري، ضايعات پوستي، ريزش مو، ترس از نور و شب‌كوري و اختلال در حس چشايي منجر مي‌شود.
يك‌سوم كودكان سنين پيش دبستاني خانواده‌‌هاي كم درآمد كشورهاي جهان از كوتاه قدي ناشي از كمبود روي رنج مي‌برند.
آموزش تغذيه، مكمل ياري، غني‌سازي مواد غذايي و غني‌سازي خاك به عنوان راهكارهاي اساسي پيشگيري از كمبود روي تاكيد و توجه متخصصان تغذيه است.
در كشور ما بررسي تعيين وضعيت ريزمغذي‌‌ها كه در سال 1380 به وسيله دفتر بهبود تغذيه جامعه و با همكاري انستيتـو تحقيقـات تغـذيه و صنايع غذايي كشور و آزمايشگاه ملي رفرانس در گروه‌‌هاي سني متعدد و در 11 اقليم كشور انجام شد، نشان داد كه شيوع كمبود روي بر اساس ميزان روي سرم از 5 درصد در مناطق روستايي استان‌‌هاي فارس و مركز استان كرمان تا 75 درصد در مناطق روستايي جنوب خراسان، سيستان و بلوچستان و جنوب كرمان گزارش شده است. در مناطق شهري نيز شيوع كمبود روي از 10 درصد در استان‌‌هاي فارس و مركز استان كرمان تا 55 درصد در استان‌‌هاي سيستان و بلوچستان، جنوب خراسان و جنوب كرمان مشاهده مي‌شود. نتايج اين بررسي حاكي از آن است كه كمبود روي به عنوان يك مشكل تغذيه‌اي عمده در كودكان 15 تا 24 ماهه كشور مطرح است، به طوري كه متوسط كمبود روي در گروه سني مورد نظر 20 درصد در كل كشور گزارش شده است.
ويتامين A
ويتامين A يكي از مواد مغذي و مهم است كه نقش اساسي در سلامت بدن انسان را به عهده دارد و كمبود شديد آن در كودكان مي‌تواند به كوري منجر شود. نقش ويتامين A در بدن موجب حفظ سلامت چشم و قدرت ديد در تاريكي، رشد طبيعي استخوان، سلامت پوست و بافت‌‌هاي مخاطي دهان، پيشگيري از بروز عفونت، رشد كودكان، خون‌سازي مي‌شود.
كمبود ويتامين A يكي از مهم‌ترين كمبودهاي تغذيه‌اي در ميان كودكان زير شش سال است. كمبود اين ويتامين سبب افزايش خطر ابتلا به انواع عفونت‌‌ها (به خصوص اسهال و عفونت‌‌هاي دستگاه تنفسي) در كودكان مي‌شود. خطر مرگ و مير كودكان را به ميزان دو تا چهار برابر افزايش مي‌دهد. دوره نقاهت بيماري‌‌ها را طولاني‌تر مي‌كند. در موارد شديد، كمبود اين ويتامين سبب شب كوري (كم شدن قدرت ديد در تاريكي)، آسيب رسيدن به چشم‌‌ها و در نهايت كوري مطلق، اختلال در رشد استخوان‌‌ها و سيستم خون‌سازي در بدن كودك مي‌شود.علل اصلي كمبود ويتامين A عبارت است از:دريافت ناكافي ويتامين A به دلايل متعدد از جمله:‌ تغذيه كودك با شير مصنوعي، تغذيه تكميلي نامناسب و مصرف ناكافي منابع غذايي ويتامين A، تغذيه نادرست و پرهيزهاي غذايي در دوران بيماري و نقاهت، ناآگاهي‌‌هاي تغذيه‌اي، فقر اقتصادي و كم بودن منابع غذايي ويتامين A در محل، افزايش نياز به ويتامين A در بعضي از دوران‌‌هاي زندگي به ويژه دوران رشد سريع كودكي و نوجواني، دوران بارداري و شيردهي و اختلال در استفاده بدن از ويتامين A در برخي از موارد مانند سوء‌تغذيه پروتئين • انرژي، ابتلاي مكرر به بيماري‌‌ها به خصوص اسهال و عفونت‌‌هاي حاد تنفسي، آلودگي‌‌هاي انگلي، رژيم غذايي كم چربي است.
• در سال 1380 پژوهشي در وضعيت ريزمغذي‌‌هاي ايران نشان داد که 15درصد زنان باردار كشور با كمبود ويتامين A مواجه‌اند و در زنان باردار بالاترين ميزان شيوع در مناطق شهري جنوب كشور (استان‌‌هاي هرمزگان، بوشهر و جنوب خوزستان) يعني 34 درصد كمبود خفيف و شديد ويتامين A ديده مي‌شود.
ويتامين A در منابع گياهي به صورت پيش‌ساز ويتامين A در انواع كاروتن‌‌ها به ويژه بتاكاروتن و در منابع‌حيواني به شكل رتينول فعال يافت مي‌شود. بهترين منابع ويتامين A منابع حيواني آن است زيرا از قابليت جذب بهتري برخوردارند.منابع حيواني اين ويتامين شامل:جگر، زرده تخم مرغ، قلوه، شير و لبنيات پرچرب، كره، ماهي كوچك با جگر (مانند كيلكا) و منابع گياهي آن سبزي‌‌هاي برگ سبز تيره مانند اسفناج و كاهو، جعفري، سبزي‌‌هاي زرد مانند هويج و كدو حلوايي، ميوه‌‌هاي زرد و نارنجي رنگ مانند زردآلو، آلو، هلو، قيسي، خرمالو، نارنگي، موز و انگور، طالبي و گرمك هستند. براي شيرخوار بهترين منبع ويتامين A شير مادر است.ويتامين C
ويتامين C يا اسيد اسکوربيک يک ويتامين محلول در آب است. غدد فوق کليوي و هيپوفيز بيشترين غلظت ويتامين C را در بدن دارا هستند. پس از آنها اين ويتامين در مقدار کمتر در کبد، لوکوسيت‌‌ها، مغز، کليه و لوزالمعده موجود است. بيشترين مقدار اين ويتامين در کبد و ماهيچه‌‌هاي اسکلتي است.
مهم‌ترين عملکرد ويتامين C در بدن ساخت کلاژن –پروتئين بافت پيوندي- از پيش کلاژن است. همچنين اين ويتامين در ساخت ناقلان پيام‌‌هاي عصبي، هورمون‌‌هاي استروئيدي، کارنيتين، تبديل کلسترول به اسيدهاي صفراوي، تجزيه تيروزين و متابوليسم يون فلزي نقش بسيار مهمي ‌دارد. وجود اين ويتامين ممکن است به جذب بيشتر آهن در بدن کمک کند. نقش اسيد اسکوربيک به عنوان يک عامل کاهنده بيولوژيکي ممکن است با جلوگيري از ايجاد بعضي از بيماري‌ها همچون آب مرواريد، بعضي از سرطان‌‌ها و بيماري‌هاي قلبي‌عروقي در ارتباط باشد.
کاهش بسيار شديد اسيد اسکوربيک به ايجاد بيماري اسکوروي منجر مي‌شود که با علايمي ‌همچون تورم، خون‌ريزي لثه‌‌ها، لق شدن دندان‌ها، پارگي مويرگ‌ها، به خصوص مويرگ‌هاي داخل مفاصل که موجب دردناک شدن بيش از حد آنها مي‌شود، کاهش التيام زخم‌ها، ضعف و خستگي و اختلالات رواني همراه است.
تنها استفاده اثبات‌شده از ويتامين C به عنوان داروي درمان‌کننده، در جلوگيري و درمان اسکوروي است. هرچند در تمام دنيا از ويتامين C براي التيام زخم‌‌ها، کاهش فشار خون، تخفيف سرماخوردگي و عملکرد بهتر سيستم ايمني استفاده مي‌شود اما گاهي اوقات نتايج حاصل از استفاده ويتامين C کمي‌ضد و نقيض است. به همين دليل، امروزه تحقيقات زيادي در اين زمينه در حال انجام است.
مقدار توصيه شده ويتامين C براي افراد عادي در حدود 60 ميلي‌گرم در روز و 75 تا 95 ميلي‌گرم در روز براي زنان حامله و شيرده است. براي نوزادان، 35 ميلي‌گرم در روز و براي بچه‌‌هاي يک تا سه ساله 40 ميلي‌گرم در روز توصيه مي‌شود. حداقل مقدار مصرف ويتامين C براي جلوگيري از ابتلا به اسکوروي، 10 ميلي‌گرم در روز است. البته افزايش مصرف ويتامين C در شرايط خاص همچون فشارهاي روحي، ابتلا به عفونت، انجام ورزش‌هاي حرفه‌اي و سنگين يا افزايش دماي محيط توصيه مي‌شود. در سيگاري‌ها مقدار مورد نياز حتي ممکن است به 100 ميلي‌گرم در روز برسد. البته در يکي دو ساله اخير پيشنهاد شده که دريافت 150 تا 200 ميلي‌گرم ويتامين C در روز (زير 400 ميلي‌گرم در روز) از مواد غذايي منافع زيادي را در افراد سالم و طبيعي به دنبال دارد.
بهترين منابع غذايي حاوي ويتامين C، مرکبات، هندوانه، خربزه، گوجه‌فرنگي، سيب‌زميني، فلفل‌سبز و سبزي‌هاي سبز برگ است. ويتامين C به هوا، حرارت و آب حساس است بنابراين به آساني طي انبارداري طولاني يا در هنگام فرآوري غذاها يا پخت بيش از حد تخريب مي‌شود.
افزايش بيش از حد مصرف ويتامين C توصيه نمي‌شود. مصرف بيش از حد ممکن است زمينه را براي تولد نوزادان نارس مبتلا به کم خوني ناشي از کاهش تعداد گلبول‌هاي قرمز بيشتر کند زيرا افزايش غلظت ويتامين C در اين نوزادان سبب شکنندگي گلبول‌هاي قرمز خون آنها مي‌شود. در افراد سالم مقدار مصرف بالاي هزار ميلي‌گرم به خوبي به وسيله بدن قابل تحمل است و ايجاد عوارض مضر در کوتاه مدت نمي‌کند اما بايد از مصرف طولاني‌مدت اين مقدار جلوگيري کرد.
ويتامين E
ويتامين E يک ويتامين محلول در چربي است و اصولا در بافت‌‌هاي چربي، کبد و ماهيچه ذخيره مي‌شود. روغن‌هاي گياهي مانند بادام‌زميني، سويا، ذرت، گلرنگ، آفتابگردان و جوانه گندم، مهم‌ترين منابع غذايي ويتامين E به ‌شمار مي‌روند. ساير منابع شامل دانه‌هاي روغني، بذرها، دانه‌هاي کامل (سبوس‌دار) و سبزي‌هاي برگ سبز است. بعضي از غذاهاي اصلي مانند شير و تخم‌‌مرغ، گوشت، ماهي و مرغ حاوي مقادير کمي ‌‌از ويتامين E هستند. از ديگر منابع خوب ويتامين E، خشکبار، حبوبات و غلات آماده است. به‌علاوه، کره، مارگارين و ديگر غذاها با ويتامين E غني مي‌شوند. به‌طور متوسط، 20 تا 40 درصد ويتامين E مصرف شده جذب مي‌شود. طي پخت غذا و نگهداري موادغذايي، به‌خصوص اگر در معرض گرما و اکسيژن باشند تا حدود 50 درصد از ويتامين E از بين مي‌رود. سرخ کردن غذا نيز اين ويتامين را در روغن‌هاي گياهي تخريب مي‌کند. نگهداري مواد غذايي در داخل يخچال نيز موجب کاهش ميزان ويتامين E مي‌شود.
نقش اصلي ويتامين E، محافظت بافت‌‌هاي بدن از واکنش‌هاي تخريبي (پراکسيدسيون) است که ناشي از فعاليت‌هاي متابوليکي بدن و عوامل سمي‌خارجي است. ويتامين E از غشاي سلول‌هاي عصبي، عضلاني و سيستم قلبي‌عروقي محافطت مي‌کند. همچنين کمک به افزايش طول عمر گلبول‌هاي قرمز خون و استفاده مناسب از ويتامين E در بدن از ديگر نقش‌هاي ويتامين E است. چند مطالعه اپيدميولوژيکي ارتباط ميان ويتامين E و خطر برخي از سرطان‌ها مانند پستان، ريه، دهان و حلق را نشان داده است. ويتامين E به عنوان يک آنتي‌‌اکسيدان نقش محافظتي در بيماري‌هاي قلبي‌عروقي دارد و ديده شده که خطر مرگ در اثر بيماري‌هاي ايسکميک قلبي با مصرف مقادير زياد ويتامين E کاهش مي‌يابد.
مقدار ويتامين E دريافتي روزانه بر اساس سن وجنس و ميزان ويتامين E مصرفي افراد در هر کشور متفاوت است. براساس آخرين توصيه‌ها، دريافت روزانه ويتامين E بايد 15ميلي‌گرم باشد که معادل 20 واحد بين‌المللي ويتامين E سنتتيک است. در بعضي از کشورها مقدار اين ويتامين براي زنان باردار حدود 30 ميلي‌گرم توصيه شده است. به‌طور کلي مقدار مورد نياز ويتامين E بستگي به ميزان اسيدهاي چرب غيراشباع در رژيم غذايي دارد و هر چه مقدار اين نوع چربي‌ها در رژيم غذايي بيشتر باشد، نياز بدن به ويتامين E بيشتر مي‌شود. مصرف هم‌زمان آهن و ويتامين E، موجب کاهش قابليت دسترسي ويتامين E در بدن مي‌شود. ساير آنتي‌‌اکسيدان‌ها مانند ويتامين C و بتاکاروتن، عمل آنتي‌ اکسيداني و محافظتي اين ويتامين را تقويت مي‌کند.

منبع : salamatiran.com

نکاتی در رابطه با عطر ها و ادکلن ها (POST 69)

1- عطر را در نقاط نبض دار بدن استفاده كنيد نقاطي كه جريان خون قوي و پوست گـرم تر از ديگر نقاط مي بـاشد مانند مچ دست، پشت گوش، قـفسه سيـنـه، گـردن، پـشـت زانوها و داخل آرنجها.
2- عطر را بصورت چند لايه استفاده كنيد تا ماندگاري آن افزايش يابد.
3- پس از 4-3 ساعت معمولا بايد مجددا به خودتان عطر بزنيد.
4- عطر را در هواي روبروي خود اسپري كرده و از آن عبـور كـنـيد. بـا ايـن كـار عـطـر بطور يكنواخت روي بدن شما مي نشيند.
5- هيچگاه عطر را مستقيما روي لباس خود بكار نبريد زيرا ممكن است ايجاد لك كند.
6- زمان امتحان عطر هنگام خريد اجازه دهيد حداقل عـطر بـمدت 10 دقيقه روي پوست شما باقي بماند و زماني كه بوي عطر با بوي طبيعي بدن شما آميخته مـيگردد ايجاد بوي متفاوتي خواهد كرد. با اين كار انتخاب بهتري خواهيد كرد همـچنين بيش از 3 عطر را همزمان امتحان نكنيد چون بيني شما ديگر قدرت تشخيص نخواهد داشت.

منبع : iranperfumes.com

منابع عطر سازی (POST 68)

گياهان بعنوان منابع روغنهاي اساسي و تركيبات معطر عمده بشمار مي آيند. گياهان ايـن تـركيـبـات را بـخـاطر مـحـافـظت از حيوانات گياه خوار و همچنين جذب حشرات گرده افشان توليد مي كنند.
1- گلها: بزرگترين منبع مواد معطر مي بــاشند كه شامل گل هاي سرخ، مريم، ميخك، ياس و ابريشم هستند.
2- برگها: برگهاي نعناع هندي، بنفشه، رزماري، مركبات، گوجه فرنگي و علف خشك.
3- ريشه و ساقه هاي زيرزميني: ريشه درخت جوز و زنجبيل.
4- دانه ها: دانه هاي گشنيز، زيره، كاكائو، هل و باديان.
5- ميوه ها: ميوه هاي تمشك، توت فرنگي، سيب، مركبات، وانيل، فلفل شيرين.
6- روغن چوب: چوب درختان سرو، عرعر، كاج و صنوبر.
7- پوست درختان: درخت نعناع.
8- رزين(صمغ): رزين بوته كندر، بلسان(درخت گل حنا)، كاج و صنوبر.

منابع حيواني
1- مشك: از كيسه آهوي آسيايي گرفته ميشود كه مشك سنتزي(مصنوعي) به علت اقتصادي بودن جايگزين مشك طبيعي شده است.
2- كاستوريوم: كه از كيسه سگ آبي آمريكاي شمالي بدست مي آيد.
3- عنبر سائل: ماده چربي مانندي كه از نهنگ عنبر بدست مي آيد.
4- عسل: كه از كندو عسل زنبور بدست مي آيد.

منابع مصنوعي
مواد معطر ساختگي تركيبات ارگانيكي مي بـاشد كـه از فـراورده هـاي نـفـتـي و يا رزين درخت كاج حاصل ميگردد مانند كومالين و لينالول.

منبع : iranperfumes.com

مراحل تبخیر عطر (POST 67)

1- رايحه اوليه: رايحه اي كه پس از چند دقيقه از استعمال عـطـر احـسـاس مي گردد. رايحه اوليه همان احساس اوليه از بوي عطر مي بـاشد. بـه هـمين خاطر در فروش عطر تاثير بسزايي دارد. رايحه اين مرحله تازه و تند مي بـاشد. تركيـبـاتي كـه در ايـن مـرحله دخيل هستند بوي تند داشته و شديدا فرار ميباشند و بسرعت تبخير ميگردند.
2- رايحه ثانوي: رايحه عطرثانوي زمانيـكـه رايـحه ابتدايي از ميان ميرود آشكار ميگردد. رايحه ثانوي بدنه اصلي عطر را تشكيل ميدهد و بعنوان ملايم كنـنـده بوي تند اوليه بكار ميرود.رايحه اين مرحله چيزي حدود 10 دقيقه تا 1 ساعت بعد از استعمال عطر احساس ميگردد.
3- رايحه پايه: رايحه عطر زماني كه رايحه اوليه و ثانويه از ميان مي رونـد. تركيبات اين گروه معمولا ثابت كننده مي بـاشنـد. رايحه اين مرحله قبل از 30 دقيقه از استعمال عطر احساس نخواهد شد.

منبع : iranperfumes.com