۱۳۸۶ اسفند ۱۹, یکشنبه

کشف کامل ترین مجموعه فسیل حشرات توسط یک ایرانی (POST 119)

پژوهشگر ايراني دانشگاه «پنجاب» هند موفق به كشف كامل‌ترين و متنوع‌ترين مجموعه فسيل حشرات و عنكبوت‌ها با قدمت 52 ميليون سال در صمغ درختان برجاي مانده در يك معدن زغال‌سنگ در هند شد.
به گزارش خبرنگار «پژوهشي» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، نتايج اين كشف كه از سوي«دكتر حبيب علي‌محمديان» - دانش‌آموخته ايراني دكتري زمين شناسي و پژوهشگر مركز مطالعات پيشرفته زمين‌شناسي دانشگاه «پنجاب» هند - انجام شده اطلاعات مهمي را درباره حركت و جدا شدن قاره هندوستان از آفريقا قبل از برخورد با قاره آسيا در اختيار ديرينه‌شناس قرار مي‌دهد.
روابط ديرينه - بيوجغرافيايي حشرات و عنكبوت‌ها در رابطه با ژئوديناميك مدل‌هاي صفحات تكتونيكي آمريكاي مركزي و رابطه آن با ماداگاسكار آفريقا براي پي بردن و دانستن تاريخ چندگانه مهاجرتي اين حشرات مورد استفاده قرار گرفته است.
دكتر علي‌محمديان چندي پيش نيز با همكاري محققاني از هند و سوئد با كشف قديمي ترين بقاياي گياهان علفي در فسيل فضولات بر جاي مانده از گونه‌اي دايناسور با قدمتي حدود 67 ميليون سال به سرنخ‌هاي جديدي در بررسي سير تكامل گياهان و دايناسورها دست يافت كه نتايج آن علاوه بر چاپ در مجله علمي معتبر «ساينس»، بازتاب قابل توجهي در مجامع علمي و خبري جهان داشته و تحقيقات در زمينه روند تكامل گياهان و دايناسورها را وارد مسيري جديد كرده است.
اين دانش‌آموخته جوان زمين‌شناسي كه در حال حاضر، پس از پايان تحصيلات دكتري، جهت فعاليت در مراكز علمي تحقيقاتي داخلي به ايران بازگشته است، در گفت‌وگو با خبرنگار «پژوهشي» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) درباره يافته‌هاي اخيرش كه از آن به عنوان كامل‌ترين و متنوع‌ترين مجموعه فسيل حشرات بازيابي شده در صمغ درختان هند ياد مي‌كند، اظهار داشت: اين مجموعه شامل بقاياي چندين گونه عنكبوت - كه به صورت كامل حفظ شده‌اند -، گونه‌هايي از پروانه‌ها - كه در يك مورد حتي شبكه‌هاي چشمي هم به طور بسيار عالي حفظ شده‌اند - ، مگس‌ها و عقرب، گونه‌اي شب‌پره و زنبور، پشه و انواع ديگر حشرات، لارو مورچه، گرده درختان و گياهان مختلف است.
وي با بيان اين كه حشرات بسيار به ندرت فسيل شده و معدود فسيل‌هاي برجاي مانده از آن‌ها نيز عمدتا چندان قابل بررسي نيستند، اظهار داشت: تنها راه مطالعه تنوع حياتي موجودات خشكي‌زي - شامل حشرات و عنكبوت‌ها- از دوره پرمين تا به حال، بررسي فسيل‌هاي برجاي مانده از آنها در قطرات و تكه‌هاي صمغ درختان است كه معمولا در معادن زغال‌سنگ يافت مي‌شود.
اگرچه تا به حال چند گزارش متفرقه از فسيل حشرات در صمغ درختان از هندوستان رسيده است ولي پژوهش اخير اولين گزارش از اين نوع است كه شامل تنوعي از حشرات فسيل شده در صمغ درختان بوده و امكان بررسي‌ها و مطالعاتي را فراهم مي‌كند كه به هيچ وجه در حالتي غير از فسيل شدن در صمغ درختان ممكن نيست.
اين پژوهشگر خاطرنشان كرد: حالت استثنايي فسيل شدن حشرات دوره ائوسن هندوستان، علاوه بر اطلاعاتي كه مي‌تواند درباره جدا شدن قاره هندوستان از آفريقا، مهاجرت حشرات و عنكبوت‌ها در طول تاريخ و بررسي وضعيت فيزيكي آن‌ها در مقايسه با گونه‌هاي مشابه كنوني در اختيار دانشمندان قرار دهد، شايد بتواند زمينه دستيابي به DNA حشرات ماقبل تاريخ - خصوصا پشه - و مقايسه خصوصيات DNA آن‌ها با حشراتي كه در حال حاضر در جنوب آسيا زندگي مي‌كنند را فراهم كند.
علي‌محمديان تصريح كرد كه حتي حباب‌هاي هوا و قطرات آب محبوس شده در داخل صمغ نيز مي‌تواند حاوي اطلاعات باارزشي درباره شرايط جغرافيايي 52 ميليون سال پيش باشد چرا كه در آن دوران دما و همچنين ميزان اكسيژن موجود در زمين بسيار بيشتر بوده و بنابراين آب و هواي محبوس شده در صمغ‌ها نيز به نوعي، نشان‌دهنده ويژگي‌هاي آب و هوايي آن دوران هستند.
وي درباره چگونگي تعيين قدمت فسيل‌هاي كشف شده به ايسنا گفت: قدمت اين مجموعه و در واقع محل كشف آنها كه معدن ذغال ناخالص «واستان يپريزيان» هند است، براساس بيوچينه‌شناسي بقاياي فوراميني‌فراها - كه انواع مختلف آن‌ها در دوران‌هاي مختلف زندگي كرده و منقرض شده‌اند و به عنوان شناساگر سن فسيل‌ها استفاده مي‌شوند - و همچنين تحقيقات اخير بر روي مجموعه فسيل كوسه‌ماهي‌هاي كشف شده در آن منطقه تعيين شده است.
علي‌محمديان خاطرنشان كرد: معادن ناخالص ذغال (ليگنايت) يكي از برجسته ترين مظاهر زمين شناسي كناره غربي صفحه تكتونيكي هندوستان قبل از برخورد هند با آسيا مي‌باشد كه در دو كشور هند و پاكستان واقعند.
معدن واستان كه محل كشف اين بقاياي فسيلي است در شمال شرقي شهر «صورت»(Surat) ما بين دو رودخانه Narmada و Tapti واقع شده است.
وي در گفت‌و‌گو با ايسنا تصريح كرد: صمغ درختان در لابه لاي ذغال‌هاي ناخالص كه متناوبا روي هم قرار گرفته و حفاري شده‌اند وجود دارد. فسيل كوسه ماهي نيز كه اخيرا در آن منطقه پيدا شده است، بيانگر شرايط زيست محيطي مردابي است كه متناوبا با درياي آزاد در تماس بوده است.
اين متخصص زمين‌شناسي در ادامه درباره نحوه شناسايي و مطالعه صمغ‌هاي فسيلي اظهار داشت: دانه‌هاي صمغ حاوي فسيل حشرات بعد از ساييدن و شفاف‌سازي با استفاده از روغن كنجد زير ميكروسكوپ‌هاي دوچشمي عكسبرداري شده‌اند كه در بعضي از فسيلها با توجه به اينكه در صمغ‌هاي تيره رنگ فسيل شده بودند امكان عكسبرداري از آنها ميسر نبود.
تنوع فسيل‌هاي كشف شده در داخل صمغ درختان، بيانگر شرايط گوناگون فسيل شدن صمغ‌هاي ذكر شده است. به عنوان مثال وجود آميب كه يك موجود خاكي است در صمغ درختان حاكي از آن است كه صمغ به صورت قطره روي زمين افتاده و سپس فسيل شده است و وجود گرده گياهان در صمغ بيانگر فسيل شدن صمغ در روي درخت مي‌باشد.
وي خاطرنشان كرد: اين بقاياي فسيلي برجاي مانده از گرده‌هاي گياهان در شناسايي نوع گياهان موجود در آن منطقه از زمين در 52 ميليون سال پيش قابل استفاده است.
دكتر علي محمديان در پايان گفت‌و‌گو با ايسنا تصريح كرد كه اين پژوهش را در كنار تحقيقات رساله دكتري خود پيرامون كوه آتش‌فشان دماوند و بررسي فسيل فضولات برجاي مانده از گونه‌اي دايناسور گياهخوار كه به كشف قديمي ترين بقاياي گياهان علفي در جهان منجر شده، انجام داده است.
منبع : gigapars.com

هیچ نظری موجود نیست: